Rút gọn biểu thuế, giảm số bậc, tăng tính công bằng

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân hướng tới minh bạch, phù hợp với đời sống và thu nhập của người dân. Ảnh: TH

Theo tờ trình của Chính phủ, Dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) gồm 4 chương, 29 điều, quy định rõ về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế.

Một trong những nội dung nổi bật là điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Theo đó, giảm từ 7 bậc xuống còn 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc. Biểu thuế mới sửa đổi còn 5 bậc với khoảng cách giữa các bậc tăng dần đều 10, 20, 30, 40 triệu đồng và các mức thuế suất tương tự phương án 1 là 5%, 15%, 25%, 30%, 35%, bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.

Phương án này đã nhận được đa số ý kiến đồng thuận từ các bộ, ngành và địa phương. So với quy định hiện hành, đa số mức huy động thuế đều giảm, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, nhất là nhóm có thu nhập trung bình và khá.

Trước đó, ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, một trong những yếu tố được người dân quan tâm nhất. Cụ thể, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện kể từ khi nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đó, cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ tháng 1/2026.

Dự thảo cũng giao Chính phủ quyền điều chỉnh linh hoạt mức giảm trừ gia cảnh căn cứ vào biến động giá cả và thu nhập, nhằm đảm bảo chính sách luôn bám sát thực tế đời sống người dân.

Theo các chuyên gia, việc giảm số bậc thuế và giãn cách thu nhập giữa các bậc là xu hướng chung ở nhiều quốc gia nhằm đơn giản hóa thủ tục, tăng tính minh bạch và giảm rủi ro “nhảy bậc”. Biểu thuế mới vẫn đảm bảo nguyên tắc công bằng theo chiều dọc là người có thu nhập cao hơn vẫn đóng thuế cao hơn, song mức độ lũy tiến hợp lý hơn, giúp giảm gánh nặng cho người lao động.

Anh Nguyễn Văn Dũng, phường Yên Sở, thành phố Hà Nội chia sẻ: “Tôi ủng hộ việc nâng mức giảm trừ và rút gọn bậc thuế. Hiện nay thu nhập trung bình của người lao động đã tăng đáng kể, nhưng biểu thuế cũ vẫn giữ nguyên hơn chục năm nay, dẫn đến nhiều người dù thu nhập chưa cao cũng phải nộp thuế. Nếu điều chỉnh như dự thảo, sẽ công bằng hơn”.

Đồng quan điểm nêu trên, chị Nguyễn Thị Huyền, giảng viên tại trường đại học cho biết: “Tôi rất đồng tình với việc nâng mức giảm trừ và rút gọn bậc thuế. Với mức sống hiện nay, chính sách cũ không còn phù hợp. Nếu áp dụng theo dự thảo mới, người lao động thu nhập trung bình sẽ bớt gánh nặng và có thêm động lực làm việc”.

Trong khi đó, một số chuyên gia cho rằng, duy trì mức thuế lũy tiến cao ở nhóm thu nhập cao có thể ảnh hưởng đến khả năng thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu. Do đó, việc giảm độ dốc lũy tiến là một hình thức để khuyến khích những người có trình độ cao, có thu nhập cao đăng ký nộp thuế tại Việt Nam, đặc biệt trong xu hướng làm việc toàn cầu hiện nay.

Có thể thấy, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN lần này được đánh giá là bước đi cần thiết, phù hợp với thực tế thu nhập, giá cả và mức sống hiện nay. Cải cách biểu thuế, nâng mức giảm trừ, minh bạch cách tính, đồng thời đảm bảo công bằng giữa các nhóm thu nhập, đó chính là hướng đi để xây dựng hệ thống thuế hiện đại, thân thiện, lấy người nộp thuế làm trung tâm.