Dự thảo Luật Thuế TNCN sửa đổi: Tạo động lực phát triển giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao

Cần chính sách ưu đãi để giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao. Ảnh minh hoạ (IT)

Luật Thuế TNCN có hiệu lực từ năm 2009, trải qua hơn 15 năm thực thi đã góp phần quan trọng trong việc mở rộng nguồn thu ngân sách, hình thành ý thức tuân thủ thuế trong xã hội.

Số thu từ TNCN năm 2024 ước thực hiện là 189.000 tỉ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2023 là 157.000 tỉ đồng, đạt 118,7% so với dự toán năm 2024.

Theo Bộ Tài chính, đến hết năm 2024, cả nước có hơn 15 triệu cá nhân có thu nhập thường xuyên từ tiền lương, tiền công, trong đó khoảng 7 triệu người trực tiếp nộp thuế. Thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đã vượt mốc 4.300 USD/năm, tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng, nền kinh tế hội nhập sâu rộng.

Gần đây, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Luật Thuế TNCN sửa đổi với nhiều điểm mới nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, đồng thời bảo đảm theo kịp biến động thu nhập và đời sống. Việc sửa đổi kịp thời được kỳ vọng sẽ giúp người dân “nhẹ gánh” hơn và nâng cao sức cạnh tranh trong thu hút, giữ chân nhân lực chất lượng cao.

Một trong những thay đổi lớn của dự thảo luật mới là điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần. Cụ thể, mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân để thẩm định có đề xuất nâng mức giảm trừ cho người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Điều chỉnh này giúp hàng triệu lao động bậc trung giảm áp lực thuế, đồng thời tránh tình trạng “sốc” khi tăng lương khiến thuế phải nộp tăng đột biến.

Theo tính toán, hàng triệu người sẽ được giảm thuế nếu biểu thuế mới được áp dụng. Ngân sách có thể giảm thu trong ngắn hạn nhưng về dài hạn sẽ tạo động lực để người dân gia tăng thu nhập, mở rộng cơ sở thuế.

Một điểm nhấn khác trong dự thảo là hướng đến chính sách ưu đãi nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao, trong nước và quốc tế. Thực tế, Việt Nam đang đối mặt tình trạng “chảy máu chất xám” khi nhiều kỹ sư, bác sĩ, chuyên gia giỏi ra nước ngoài làm việc vì mức thuế trong nước chưa đủ cạnh tranh. Trong khi đó, các nước trong khu vực như Singapore, Thái Lan, Malaysia đều có chính sách ưu đãi đặc thù cho chuyên gia nước ngoài và người có thu nhập cao. Các chuyên gia cho rằng, nếu Việt Nam áp mức thuế tương đương hoặc cao hơn sẽ khó giữ chân và thu hút nhân lực trình độ cao.

Do vậy, Dự thảo lần này mở ra hướng cho phép Chính phủ quy định khung ưu đãi thuế TNCN đặc thù đối với một số ngành nghề trọng điểm, qua đó hướng đến thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng cao cả trong nước và quốc tế.

Theo chuyên gia kinh tế, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN cần đạt được ba mục tiêu trọng tâm: Khuyến khích làm giàu hợp pháp thông qua một hệ thống thuế minh bạch, tạo động lực để người dân nâng cao thu nhập; thu hút và giữ chân nhân tài bằng chính sách thuế hợp lý, góp phần phát triển nguồn lực chất lượng cao cho đất nước; đảm bảo công bằng giữa các nhóm thu nhập, mọi đối tượng đều đóng góp hợp lý vào ngân sách nhà nước. Nếu ba mục tiêu này được thực hiện đồng bộ, cải cách Luật Thuế TNCN sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý, mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, tăng tính cạnh tranh quốc gia và bảo đảm công bằng xã hội.