Quảng Trị: Diện mạo mới cho di tích Hiền Lương – Bến Hải

Phối cảnh toàn bộ dự án “Công viên Thống nhất tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải" sau khi hoàn thiện. Ảnh: BQL DA ĐTXD

Làm đẹp cho di tích Cầu Hiền Lương – Bến Hải

Cuối năm 2024, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định số 3067/QĐ-UBND phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải”. Dự án được triển khai trong giai đoạn 2023 – 2025, với tổng mức đầu tư 80 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương. Chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng (BQL DA ĐTXD) tỉnh Quảng Trị.

Đây không chỉ là một công trình hạ tầng du lịch, mà còn là dự án có ý nghĩa bảo tồn, phát huy giá trị di sản lịch sử với việc tôn tạo, tu bổ, nâng cấp các hạng mục: Kỳ đài; Nhà liên hợp; Hạ tầng; Cầu Hiền Lương; Nhà làm việc Ban Quản lý di tích... cùng các hạng mục phụ trợ và công trình tạm; hệ thống phòng cháy chữa cháy; thiết bị.

Trong quần thể di tích, kỳ đài Hiền Lương là điểm nhấn đặc biệt. Nơi đây, lá cờ Tổ quốc từng tung bay suốt những năm tháng đất nước bị chia cắt, là nơi đã trở thành biểu tượng bất khuất của ý chí thống nhất. Trải qua thời gian cùng tác động của thiên nhiên và biến đổi khí hậu, kỳ đài đã nhiều lần được trùng tu nhưng vẫn cần thêm sự chỉnh trang để bảo đảm bền vững của công trình cũng như nâng cấp để tăng thẩm mỹ của công trình.

Theo kế hoạch, kỳ đài sẽ được gia cố móng, nâng cấp thân cột cờ, cải thiện hệ thống chiếu sáng và không gian xung quanh. Đồng thời, cải tạo công năng tầng hầm thành phòng chiếu phim tư liệu. Việc cải tạo, tu bổ công trình nhưng sẽ vẫn giữ nguyên dáng vẻ quen thuộc nhưng bề thế, vững chãi... để du khách đến đây khi ngước nhìn lá cờ đỏ sao vàng vẫn cảm nhận trọn vẹn tinh thần thiêng liêng của lịch sử.

Cầu Hiền Lương sẽ được duy tu, bảo dưỡng, thay thế một phần khung kết cấu sắt, thép cấu tạo cầu đã gỉ sét hư hỏng nhưng vẫn giữ nét dáng nguyên trạng của cây cầu; phần gỗ bề mặt cầu được thay thế bằng ván gỗ lim dày 50mm, được xử lý sơn chuyên dụng; sửa chữa, gia cố các mố cầu bằng tấm sợi các bon cường độ cao; tháo dỡ hệ thống điện chiếu sáng và lắp lại đúng vị trí sau khi thi công xong kết cấu cầu.

Công tác trùng tu được thực hiện cẩn trọng để vừa bảo tồn nguyên trạng, vừa gia tăng độ bền, bảo đảm an toàn cho du khách đến tham quan.

Một điểm nhấn quan trọng khác là việc nâng cấp nhà liên hợp, nhà đón tiếp và các khu vệ sinh công cộng ở cả hai bờ Bắc – Nam sông Bến Hải. Tại bờ Bắc, khu nhà làm việc và khu vệ sinh công cộng sẽ được sửa chữa kết cấu, bổ sung trang thiết bị hiện đại, cải tạo không gian đón tiếp, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động hướng dẫn, thuyết minh lịch sử. Tại bờ Nam, nhà đón tiếp và khu vệ sinh được nâng cấp đồng bộ về kiến trúc, nội thất, hệ thống chiếu sáng, điều hòa không khí, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của du khách, đặc biệt trong các dịp cao điểm kỷ niệm.

Những hạng mục này không chỉ phục vụ cho việc tham quan mà còn giúp hình thành không gian sinh hoạt cộng đồng, nơi có thể tổ chức sự kiện, giao lưu, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Giữ gìn nguyên gốc của di tích

Bên cạnh những hạng mục mang tính biểu tượng, dự án cũng chú trọng đến các yếu tố hạ tầng, cảnh quan, như: Hệ thống giao thông nội bộ, bãi đỗ xe, đường dạo, hệ thống điện – nước sẽ được đầu tư đồng bộ, bảo đảm an toàn và thuận tiện. Cảnh quan cây xanh, thảm cỏ, hệ thống chiếu sáng nghệ thuật được thiết kế hài hòa, tạo không gian thoáng đãng, trang nghiêm mà vẫn gần gũi với thiên nhiên. Hệ thống phòng cháy chữa cháy, an ninh giám sát được lắp đặt hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn công trình công cộng.

Theo BQL DA ĐTXD tỉnh Quảng Trị, các đơn vị tư vấn thiết kế, giám sát, thi công đều được lựa chọn kỹ lưỡng, trong đó Liên danh Công ty cổ phần xây dựng Minh Dũng, Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Hoàng Gia và Công ty TNHH xe Bus Quảng Trị đảm nhận thi công gói thầu chính với giá trị gần 50 tỷ đồng. Dự kiến, toàn bộ các hạng mục sẽ được hoàn thành, đưa vào sử dụng cuối năm 2025.

Đặc biệt, theo lãnh đạo BQL DA ĐTXD tỉnh Quảng Trị, việc thi công hạng mục cầu Hiền Lương đòi hỏi nhà thầu có uy tín, năng lực và kinh nghiệm. Bởi không hạ giải các kết cấu của cầu đảm bảo yêu cầu về hiện vật lịch sử mà còn thay thế các phần theo nguyên trạng. Đồng thời, phải bảo quản các hiện vật tránh để hư hỏng, thất lạc...

Ông Trương Hữu Hiếu, Phó Giám đốc BQL DA ĐTXD tỉnh Quảng Trị cho biết: Sau khi dự án hoàn thành, tất cả sẽ tạo nên một chỉnh thể hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, giữ gìn tính nguyên gốc của di tích nhưng vẫn mang hơi thở của thời đại. Việc đầu tư dự án không chỉ xuất phát từ nhu cầu cấp thiết bảo tồn di tích, mà còn nhằm nâng tầm giá trị, tăng sức hút du lịch của Quảng Trị – vùng đất vốn được mệnh danh là “bảo tàng sống” của chiến tranh cách mạng.

Mỗi năm, hàng trăm nghìn lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan Hiền Lương – Bến Hải. Họ không chỉ tìm về ký ức lịch sử, mà còn mong muốn có trải nghiệm trọn vẹn, đầy đủ về không gian, tiện ích và sự kết nối văn hóa. Dự án Công viên Thống nhất khi hoàn thành, sẽ đáp ứng những kỳ vọng đó: Một không gian vừa linh thiêng, vừa tiện nghi, vừa giàu tính giáo dục truyền thống.

Khi công trình hoàn thành vào cuối năm 2025, du khách đến với đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải sẽ được chứng kiến một diện mạo mới: Kỳ đài vững chãi, cây cầu bền chắc, cảnh quan xanh mát, hạ tầng hiện đại, không gian đón tiếp thân thiện. Tất cả hòa quyện, làm sống lại những trang sử hào hùng, đồng thời mở ra một không gian lịch sử, văn hóa, du lịch giàu giá trị, xứng tầm với di tích quốc gia đặc biệt.