Giá trà matcha tăng vọt trên thị trường toàn cầu

Nhu cầu toàn cầu đối với trà matcha đang bị thử thách bởi đợt tăng giá mạnh trên thị trường. Sự yêu thích dành cho loại trà bột này đã bùng nổ trên toàn thế giới, nhờ vào những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại và sức hút từ những ly matcha latte màu xanh bắt mắt trên mạng xã hội. Tại Mỹ, theo công ty nghiên cứu thị trường NIQ, doanh số bán lẻ matcha đã tăng 86% so với ba năm trước.

Tuy nhiên, thị trường matcha đang đối mặt với nhiều khó khăn. Tại Nhật Bản, một trong những quốc gia sản xuất matcha lớn nhất, thời tiết bất lợi đã làm giảm sản lượng vụ mùa năm nay.

Trong khi đó, Trung Quốc, một nhà sản xuất lớn khác, dù vẫn có nguồn cung dồi dào, cũng chứng kiến giá matcha tăng do thiếu hụt lao động và nhu cầu cao. Đối với người tiêu dùng Mỹ, chi phí nhập khẩu matcha còn bị đội lên bởi thuế quan, với mức thuế 37,5% áp lên hàng từ Trung Quốc và 15% từ Nhật Bản.

Hiện chưa rõ liệu trà có được miễn thuế do đây là sản phẩm tự nhiên không được trồng nhiều tại Mỹ, tương tự như trường hợp miễn thuế cho nút chai từ Liên minh châu Âu dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Ông Aaron Vick, chuyên gia thu mua trà cấp cao của công ty nhập khẩu trà G.S. Haly tại California, cho biết ông đã phải trả cao hơn 75% cho lô matcha chất lượng cao nhất của vụ mùa 2025 từ Nhật Bản, dự kiến đến Mỹ vào cuối mùa thu.

Các loại matcha chất lượng thấp hơn cũng được dự báo tăng giá từ 30% đến 50%. Matcha từ Trung Quốc, dù thường rẻ hơn so với Nhật Bản, cũng đang đắt dần do nhu cầu tăng mạnh.

Ông Vick nhận định rằng người tiêu dùng nên chuẩn bị cho một đợt tăng giá đáng kể trong năm nay, đòi hỏi những người yêu thích matcha phải thể hiện sự gắn bó qua chi phí họ sẵn sàng chi trả.

Thách thức trong sản xuất matcha

Ngay cả trước vụ mùa năm nay, nguồn cung matcha đã chịu áp lực lớn từ nhu cầu tăng cao. Quy trình sản xuất matcha đòi hỏi sự tỉ mỉ và tốn nhiều công sức.

Nông dân trồng lá trà tencha trong bóng râm, thu hoạch vào mùa xuân, sau đó hấp, loại bỏ cuống và gân lá, rồi nghiền thành bột mịn bằng cối đá. Tencha có thể được thu hoạch thêm vào mùa hè và mùa thu, nhưng chất lượng thường kém hơn so với vụ xuân.

Một số nhà sản xuất sử dụng máy nghiền áp suất cao để tiết kiệm thời gian, nhưng tại Nhật Bản, ngành matcha còn đối mặt với vấn đề lực lượng lao động già hóa và sản lượng tencha hạn chế.

Dù Bộ Nông nghiệp Nhật Bản khuyến khích nông dân chuyển từ trồng trà xanh thông thường sang tencha, nhiều người vẫn do dự vì lo ngại xu hướng matcha sẽ sớm thoái trào.

Điều này mở ra cơ hội cho Trung Quốc, nơi matcha từng xuất hiện nhưng bị lãng quên từ thế kỷ 14. Sản xuất matcha tại Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh để đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế.

Dù trước đây matcha Trung Quốc thường được xem là kém chất lượng so với Nhật Bản và chủ yếu dùng để tạo hương vị cho các sản phẩm như thanh KitKat matcha, chất lượng đang dần cải thiện.

Ông Jason Walker, giám đốc tiếp thị của Firsd Tea, công ty con tại Mỹ của Tập đoàn Trà Chiết Giang, cho biết ngày càng nhiều người quan tâm đến matcha Trung Quốc do hạn chế về nguồn cung và thay đổi trong nhận thức của thị trường.

Tác động đến thị trường tiêu dùng

Nhiều công ty lớn, như Starbucks, đã sử dụng matcha từ Trung Quốc cho các loại latte của mình, bên cạnh nguồn cung từ Nhật Bản và Hàn Quốc.

Trong khi đó, ông Josh Mordecai, giám đốc chuỗi cung ứng của nhà cung cấp trà Good & Proper Tea tại London, cho biết ông nhận được đề nghị từ các nhà cung cấp matcha Trung Quốc gần như hàng ngày. Tuy nhiên, ông vẫn chỉ nhập matcha từ Nhật Bản, dù chi phí tăng 40%, buộc ông phải điều chỉnh giá bán.

Ông Mordecai nhận thấy nhu cầu matcha trong năm qua vượt xa tổng nhu cầu của chín năm trước đó. Nếu giá tiếp tục tăng, ông lo ngại người tiêu dùng có thể chuyển sang các loại trà khác như hojicha, một loại trà xanh rang của Nhật Bản.

Bà Julia Mills, nhà phân tích thực phẩm và đồ uống tại công ty nghiên cứu thị trường Mintel, dự đoán sức hút của matcha trên mạng xã hội có thể giảm dần, nhưng loại trà này sẽ tiếp tục xuất hiện trong thực đơn nhờ sức hấp dẫn với nhóm khách hàng quan tâm đến sức khỏe.

Matcha chứa chất chống oxy hóa và l-theanine, một axit amin giúp thư giãn, đồng thời có hàm lượng caffeine thấp hơn cà phê, đặc biệt thu hút thế hệ Millennials và Gen Z.

Cách pha chế truyền thống, bằng cách đánh bột matcha với nước nóng trong bát nhỏ, cũng tạo nên trải nghiệm độc đáo, khiến nhiều người như bà Melissa Lindsay tại San Francisco duy trì thói quen uống matcha mỗi sáng. Dù giá matcha cao cấp tăng, bà vẫn khó từ bỏ vì quá trình pha chế mang lại cảm giác đặc biệt, không chỉ đơn thuần là ngâm túi trà.

Để giữ chân khách hàng, ông David Lau, chủ quán Asha Tea House tại San Francisco, cố gắng hạn chế tăng giá. Ông chỉ tăng giá latte matcha 50 cent sau khi chi phí matcha từ Nhật Bản tăng gấp đôi, đồng thời tìm kiếm các nhà cung cấp thay thế từ Trung Quốc và các khu vực khác.

Ông nhấn mạnh rằng việc giữ giá ở mức hợp lý là cần thiết để khách hàng có thể tiếp tục thưởng thức matcha hàng ngày, tránh đẩy họ ra khỏi thị trường “xa xỉ giá phải chăng” mà các quán trà và cà phê đặc sản hướng tới.

Sự bùng nổ của matcha trên toàn cầu đang đối mặt với thách thức về giá cả và nguồn cung. Liệu xu hướng này có duy trì được sức hút hay sẽ sớm thoái trào phụ thuộc vào khả năng cân bằng giữa chất lượng, giá cả và sự đổi mới của các nhà cung cấp trong bối cảnh thị trường biến động.

Theo Boston Herald