Lãi suất thấp kỷ lục, vì sao người dân và doanh nghiệp vẫn gửi gần 12,7 triệu tỷ vào ngân hàng?

Theo số liệu mới được Ngân hàng Nhà nước công bố, lượng tiền gửi của dân cư tại các tổ chức tín dụng đã tăng thêm 15.935 tỷ đồng trong tháng 9, lên mức kỷ lục hơn 6,449 triệu tỷ đồng. Mức tăng này cao gấp 11 lần cùng kỳ năm 2022 nhưng là tháng tăng thấp thứ hai trong 9 tháng đầu năm (chỉ cao hơn tháng 7 - tăng 6.707 tỷ đồng).

So với cuối năm 2022, lượng tiền gửi của dân cư đã tăng tổng cộng 583.494 tỷ đồng, tương đương 9,95%. Đây là mức tăng trưởng tiền gửi 9 tháng cao nhất kể từ năm 2018.

Trong khi tăng trưởng tiền gửi của dân cư chậm lại trong tháng 9 thì tiền gửi của các tổ chức kinh tế lại tăng mạnh 217.353 tỷ đồng, lên gần 6,232 triệu tỷ đồng. Mức tăng này cao gấp đôi cùng kỳ năm 2022 và tháng tăng mạnh thứ hai trong 9 tháng đầu năm 2023 (chỉ thấp hơn tháng 6 – tăng 235.438 tỷ đồng).

So với cuối năm 2022, lượng tiền gửi của khối doanh nghiệp đã tăng 276.856 tỷ đồng, tương đương 4,65%, cao gấp đôi tốc độ tăng cùng kỳ năm 2022.

Tổng cộng, tiền gửi của dân cư và các tổ chức kinh tế tại hệ thống ngân hàng đến hết quý III đạt 12,68 triệu tỷ đồng, tăng gần 7,28% so với đầu năm và là mức tiền gửi cao nhất lịch sử ngành ngân hàng.

Tiền gửi ngân hàng tăng mạnh trong 9 tháng đầu năm bất chấp lãi suất huy động liên tục giảm sâu.

Hiện lãi suất tiền gửi cao nhất mà Vietcombank đang áp dụng chỉ là 5%. Các ngân hàng lớn khác như BIDV, VietinBank, Agribank cũng chỉ áp dụng mức lãi suất 5,3%/năm cho khách hàng gửi tiết kiệm tại quầy kỳ hạn từ 12 tháng trở lên

Với ngân hàng thương mại cổ phần lớn như VPBank, Sacombank, Techcombank, lãi suất huy động cao nhất cũng chỉ còn 5,4 – 5,9%/năm. Đáng chú ý, ACB hiện chỉ niêm yết lãi suất tiền gửi cao nhất là 4,9% - thấp hơn cả nhóm Big4.

Theo giới phân tích, nhu cầu gửi tiết kiệm là luôn có bất chấp lãi suất huy động giảm, và chỉ có một phần nhỏ dòng tiền nhàn rỗi từ gửi tiết kiệm dịch chuyển sang chứng khoán, bất động sản… bởi khẩu vị rủi ro là khác nhau. Bên cạnh đó, dù lãi suất huy động giảm nhưng với mức lãi suất kỳ hạn 12 tháng trở lên hiện khoảng 5,3%- 6,5%/năm, so với mức lạm phát 9 tháng khoảng 3,1% thì người gửi tiền vẫn có mức lãi suất thực dương.

Lượng tiền gửi ngân hàng cao kỷ lục cũng cho thấy người dân và doanh nghiệp vẫn ưu tiên lựa chọn gửi tiền tiết kiệm ngân hàng dù lãi suất có thấp nhằm đảm bảo an toàn, sau hàng loạt các vi phạm về phát hành trái phiếu, thao túng chứng khoán khiến niềm tin vào thị trường vốn bị sụt giảm. Hơn nữa, trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh rất khó khăn, lựa chọn quay về gửi tiết kiệm ngân hàng của người dân và doanh nghiệp là dễ hiểu nhằm đảm bảo nguồn vốn, chờ đợi cơ hội kinh doanh khi nền kinh tế có dấu hiệu khởi sắc hơn trong tương lai.

Lãi suất tiền gửi hiện đang ở mức thấp kỷ lục song dòng tiền được dự báo sẽ chưa dịch chuyển mạnh sang các kênh đầu tư khác như bất động sản hay chứng khoán... sau loạt biến động vừa qua.

Anh Đăng Hùng, sống tại Thanh Xuân, Hà Nội chia sẻ: "Mình luôn ưu tiên gửi tiết kiệm ngân hàng thay vì đầu tư vào các kênh khác. Đầu tiên là rất an toàn, tiếp theo là mức lãi suất ở thời điểm hiện tại là chấp nhận được so với lạm phát. Bên cạnh đó, mình là người không am hiểu quá nhiều tài chính nên không lường trước được rủi ro của các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản. Vì vậy, để tiền trong ngân hàng là an tâm nhất".

Chị Hà Thu (Quận 1, TP HCM) cho biết: "Mình vừa rút hết tiền từ chứng khoán để gửi ngân hàng. Hồi đầu năm, nghe bạn bè nên vào đầu tư thử. Nhưng thị trường biến động quá mạnh. Lúc tăng thì mình không bắt được sóng, lúc giảm mình lại vào mua. Tính ra mình lỗ mất 20% tài sản mà lại mất cả thời gian, tâm sức và cũng làm xao nhãng công việc chính. Vì vậy, mình quyết định gửi tiết kiệm cho nhẹ đầu".

Mạnh Đức

An ninh Tiền tệ