Sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung của Luật Khiếu nại
Trong quá trình xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành rà soát các cơ sở chính trị - pháp lý và đề xuất nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Khiếu nại, nhằm bảo đảm đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành và phù hợp với thực tiễn.
Bổ sung các quy định mới
Một trong những điểm đáng chú ý là việc bổ sung quy định về các trường hợp tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại (Điều 11a) để bảo đảm phù hợp với thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại. Đồng thời, bổ sung thêm hình thức rút khiếu nại bằng biên bản ghi nhận ý kiến của người khiếu nại khi làm việc trực tiếp với người giải quyết khiếu nại hoặc người xác minh nội dung khiếu nại; người khiếu nại cũng có quyền rút một phần nội dung khiếu nại (khoản 1 Điều 10).
Quyền của người khiếu nại được bổ sung (điểm h khoản 1 Điều 12). Mở rộng quyền hạn của người giải quyết khiếu nại lần hai với quy định người giải quyết khiếu nại lần hai được tham khảo ý kiến của cơ quan chuyên môn khi cần thiết (điểm đ khoản 1 Điều 15). Dự thảo cũng quy định rõ trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị được giao tham mưu giải quyết khiếu nại (Điều 25). Đặc biệt, trường hợp các bên liên quan (người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan) không tham gia đối thoại thì người giải quyết khiếu nại vẫn tiếp tục thực hiện việc giải quyết (khoản 6 Điều 30).
Vụ trưởng Vụ Pháp chế (TTCP) Trần Đăng Vinh tại cuộc họp Bộ Tư pháp thẩm định dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Ảnh: M.Nguyệt
Để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp năm 2013 (sửa đổi năm 2025), dự thảo sửa đổi quy định về chủ thể thực hiện quyền khiếu nại từ “công dân” thành “cá nhân” (khoản 1, khoản 2 Điều 2). Quy định về quyền, nghĩa vụ của luật sư và trợ giúp viên pháp lý cũng được làm rõ, cho phép họ thực hiện các quyền, nghĩa vụ của người khiếu nại khi được ủy quyền hoặc phân công trợ giúp pháp lý; đồng thời phải tuân thủ đúng nội dung, phạm vi ủy quyền (Điều 16).
Thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã được quy định cụ thể hơn trong việc giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp xã và công chức, viên chức do mình quản lý trực tiếp (Điều 17). Ngoài ra, đối với các Bộ, cơ quan ngang Bộ không có Thanh tra Bộ hoặc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, dự thảo bổ sung quy định đơn vị tham mưu sẽ giúp thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp thực hiện quản lý công tác giải quyết khiếu nại (khoản 3 Điều 63).
Bên cạnh việc bổ sung và sửa đổi nội dung, dự thảo cũng thực hiện một số chỉnh sửa kỹ thuật để bảo đảm tính thống nhất và chuẩn xác. Cụ thể, thay cụm từ “quyền, nghĩa vụ” bằng “quyền hạn, nhiệm vụ” tại tên và các khoản của Điều 14, Điều 15, khoản 3 Điều 29; thay từ “quyền” bằng “quyền hạn” tại khoản 1 Điều 14, khoản 1 Điều 15; thay “nghĩa vụ” bằng “nhiệm vụ” tại khoản 2 Điều 14, khoản 2 Điều 15.
Tương tự, cụm từ “Thẩm quyền” được thay bằng “Trách nhiệm” tại Điều 24, Điều 25; “Giám đốc sở và cấp tương đương” được chỉnh thành “Thủ trưởng cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp tỉnh” tại Điều 20, khoản 2 Điều 21. Một số cụm từ khác cũng được điều chỉnh như “Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương” đổi thành “Thủ trưởng cơ quan thuộc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh” (Điều 19), hoặc “Thủ trưởng cơ quan thuộc mình quản lý” (khoản 2 Điều 20). Ngoài ra, dự thảo cũng thay “cấp huyện” bằng “cấp xã” tại khoản 2 Điều 21 và chỉnh cụm “các khoản 5, 6, 7 và 8” thành “các khoản 5, 6 và 7” tại Điều 68.
Với những nội dung bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện này, dự thảo Luật được kỳ vọng sẽ khắc phục những bất cập hiện hành, bảo đảm tính khả thi, minh bạch và hiệu quả hơn trong công tác giải quyết khiếu nại.
