Loạt chính sách thuế mới có hiệu lực từ 1/7
Kể từ 1/7, hệ thống chính sách thuế của Việt Nam sẽ bước vào một giai đoạn mới với hàng loạt quy định quan trọng có hiệu lực, tác động sâu rộng đến cả doanh nghiệp và người dân.
Loạt chính sách thuế mới có hiệu lực từ 1/7. Ảnh: An Khang
Luật Thuế giá trị gia tăng có hiệu lực thi hành
Trọng tâm của cuộc cải cách lần này chính là Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) sửa đổi, được xem là xương sống cho một hệ thống tài chính minh bạch hơn. Một trong những thay đổi gây chú ý và có tác động sâu rộng nhất là quy định yêu cầu bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với cả những giao dịch mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị dưới 20 triệu đồng để đủ điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Đây là một bước đi táo bạo, đảo ngược so với quy định cũ (chỉ yêu cầu với hóa đơn trên 20 triệu đồng), nhằm mục đích bịt kín những kẽ hở trong việc hợp thức hóa hóa đơn khống cho các giao dịch nhỏ lẻ.
Mặc dù có thể tạo ra những thách thức ban đầu cho các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể hay các khu chợ truyền thống, nhưng về dài hạn, việc chuẩn hóa phương thức thanh toán sẽ giúp chính các đơn vị này xây dựng lịch sử tài chính rõ ràng, tạo thuận lợi hơn trong việc tiếp cận các nguồn vốn tín dụng chính thức.
Song song với đó, một điểm sáng khác của Luật Thuế GTGT sửa đổi là việc nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hộ, cá nhân kinh doanh lên gấp đôi, từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm (áp dụng từ ngày 1/1/2026). Đây là một chính sách hỗ trợ thiết thực, thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước với các đơn vị kinh tế nhỏ nhất, giúp họ giảm bớt gánh nặng về thuế và thủ tục hành chính, có thêm nguồn lực để tái đầu tư và phát triển. Ngoài ra, luật mới cũng tiến hành rà soát, điều chỉnh lại danh mục các đối tượng không chịu thuế, sửa đổi quy định về giá tính thuế với hàng nhập khẩu và thay đổi biểu thuế suất của nhiều nhóm hàng hóa, dịch vụ để phản ánh đúng hơn bản chất kinh tế và định hướng tiêu dùng của xã hội.
Số định danh cá nhân thay thế cho mã số thuế cá nhân
Để thực thi hiệu quả các chính sách trên, đặc biệt là trong việc quản lý thuế cá nhân, một cuộc cách mạng về định danh người nộp thuế sẽ diễn ra. Theo tinh thần của Thông tư 86/2024/TT-BTC, khái niệm "mã số thuế cá nhân" sẽ chính thức lùi vào quá khứ từ ngày 1/7/2025. Thay vào đó, số định danh cá nhân gồm 12 chữ số trên thẻ Căn cước công dân sẽ trở thành mã số duy nhất được sử dụng trong mọi giao dịch, từ khai thuế, nộp thuế cho đến các thủ tục hoàn thuế. Đây là chìa khóa để xây dựng một cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ và liên thông. Đối với người dân, điều này có nghĩa là sự tiện lợi tối đa, không còn phải ghi nhớ nhiều loại mã số, mọi thủ tục đều được đơn giản hóa. Nhưng quan trọng hơn, đối với cơ quan thuế, đây là một công cụ quản lý vĩ mô cực kỳ mạnh mẽ. Việc liên kết được dữ liệu thuế với dữ liệu dân cư, bảo hiểm xã hội, đăng ký đất đai, tài khoản ngân hàng... sẽ cho phép cơ quan chức năng thực hiện các phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để nhận diện các rủi ro về thuế, truy vết các hành vi trốn thuế, gian lận một cách hiệu quả và chính xác hơn bao giờ hết.
Kê khai và nộp thuế đối với kinh doanh trên sàn thương mại điện tử
Trong bối cảnh bùng nổ của nền kinh tế số, chính sách mới đã đặc biệt quan tâm đến việc siết chặt quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT) - một lĩnh vực vốn bị xem là có thất thu thuế lớn. Nghị định 117/2025/NĐ-CP đã đưa ra một giải pháp mang tính đột phá: khấu trừ thuế tại nguồn. Cơ chế này chuyển trách nhiệm kê khai và nộp thuế từ hàng triệu cá nhân bán hàng nhỏ lẻ sang một số ít các tổ chức quản lý sàn TMĐT (như Shopee, Lazada, Tiki) và các nền tảng số có chức năng thanh toán. Cụ thể, ngay khi một giao dịch được xác nhận thành công và khách hàng thanh toán, nền tảng sẽ tự động tính toán, khấu trừ phần trăm thuế GTGT và thuế TNCN phải nộp trước khi chuyển số tiền còn lại cho người bán. Tỷ lệ khấu trừ được quy định chi tiết: 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN (với cá nhân cư trú) cho hoạt động bán hàng hóa; 5% thuế GTGT và 2% thuế TNCN cho dịch vụ. Cơ chế này không chỉ đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời cho ngân sách Nhà nước mà còn tạo ra một sân chơi công bằng giữa người bán hàng online và các cửa hàng truyền thống vốn phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế.
Có thể thấy, những chính sách thuế có hiệu lực từ tháng 7/2025 không phải là những thay đổi riêng lẻ mà là một tổng thể cải cách được kết nối chặt chẽ, có logic và mang tầm nhìn dài hạn. Chúng cùng nhau tạo nên một kiến trúc thuế mới, hứa hẹn sẽ đưa hệ thống quản lý tài chính của Việt Nam lên một tầm cao mới - minh bạch hơn, hiệu quả hơn và công bằng hơn, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
