Áp lực margin đẩy thị trường chứng khoán vào vòng xoáy giảm mạnh
Tuần qua, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua một đợt điều chỉnh mạnh hiếm thấy, với tâm điểm là cú giảm sâu lịch sử của VN-Index và mức vay ký quỹ (margin) tăng kỷ lục. Hai yếu tố này cộng hưởng đã khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên thận trọng, thanh khoản suy giảm và rủi ro ngắn hạn gia tăng rõ rệt.
Thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua một đợt điều chỉnh mạnh hiếm thấy. Ảnh: Lê Toàn
Chỉ số giảm sâu, tâm lý thận trọng
Ngày 20/10/2025, VN-Index giảm 94,76 điểm (- 5,47%), đóng cửa ở 1.636,43 điểm – mức giảm mạnh nhất theo điểm tuyệt đối trong lịch sử chỉ số. Dù có phiên hồi phục kỹ thuật ngày 22/10 (+0,91 % lên 1.678,50 điểm), thị trường vẫn chưa thể lấy lại nhịp tăng ổn định.
Theo các công ty chứng khoán, VN-Index đang trong giai đoạn điều chỉnh sau chu kỳ tăng dài, với vùng kháng cự mạnh 1.780–1.800 điểm và hỗ trợ quanh 1.700 điểm.
Diễn biến hiện nay cho thấy rủi ro cao và tâm lý phòng thủ gia tăng, khi nhà đầu tư chờ đợi tín hiệu rõ ràng hơn về dòng tiền và chính sách.
Margin cao – “ngòi nổ” khiến phản ứng mạnh hơn
Một trong những yếu tố kỹ thuật đáng chú ý là mức dư nợ margin đang ở ngưỡng rất cao.
Theo thống kê, cuối năm 2024, dư nợ margin tại các công ty chứng khoán đạt khoảng 240 nghìn tỷ đồng, và gần đây đã vượt mốc 300 nghìn tỷ đồng – cao nhất từ trước đến nay.
Thanh khoản thị trường có phiên chạm gần 2 tỷ USD/ngày, phản ánh dòng vốn vay ký quỹ chiếm tỷ trọng lớn trong giao dịch.
Lâm Tuấn – Chuyên gia phân tích thị trường. Ảnh: NVCC.
Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư dùng đòn bẩy cao thường bị ép bán (call margin) để đáp ứng tỷ lệ ký quỹ. Điều này có thể tạo ra “vòng xoáy bán ra” khiến thị trường giảm mạnh hơn dự kiến, đặc biệt khi xuất hiện thông tin bất lợi như siết tín dụng, tăng chi phí vốn hay doanh nghiệp công bố kết quả kém tích cực.
Trong thực tế, margin từng là động lực tăng trưởng cho nhiều giai đoạn hưng phấn, nhưng cũng là tác nhân khuếch đại rủi ro mỗi khi thị trường điều chỉnh.
Tuần qua cho thấy rõ điều này: đòn bẩy tài chính cao khiến thị trường dễ phản ứng thái quá, dẫn tới đợt giảm lan rộng và mạnh hơn bình thường.
Triển vọng tuần tới: tích lũy, giảm đòn bẩy
Với dữ liệu hiện tại, nhiều khả năng thị trường sẽ bước vào giai đoạn tích lũy hoặc điều chỉnh nhẹ, thay vì hồi phục mạnh ngay lập tức.
Nếu không có thông tin hỗ trợ mới như chính sách kích thích, dòng vốn ngoại quay lại hoặc kết quả doanh nghiệp vượt kỳ vọng, thì động lực tăng ngắn hạn khá hạn chế.
Ngược lại, nếu margin bị call hàng loạt hoặc tín dụng bị siết chặt, rủi ro giảm tiếp có thể xuất hiện.
Chiến lược khuyến nghị: Hạn chế sử dụng margin, ưu tiên giữ tiền mặt và quản trị danh mục; Nhà đầu tư dài hạn có thể chọn lọc cổ phiếu nền tảng tốt, nhưng nên tránh đòn bẩy trong giai đoạn rủi ro cao;Theo dõi phản ứng tại vùng hỗ trợ 1.700 điểm và thanh khoản để xác định tín hiệu ổn định.
Tuần giao dịch vừa qua là cảnh báo rõ ràng rằng: Khi margin tăng mạnh cùng kỳ vọng cao, chỉ cần một cú sốc đủ lớn cũng có thể kéo chỉ số giảm nhanh chóng.
Thị trường đang phát đi thông điệp: “hãy chậm lại, quan sát và chuẩn bị sẵn kế hoạch ứng phó” – thay vì chạy theo hưng phấn ngắn hạn.
