AI giúp hồi sinh kỹ thuật dệt kimono hơn 1.000 năm tuổi ở Nhật Bản

Hironori Fukuoka, thế hệ thứ tư của một xưởng dệt Nishijin-ori, cho biết ông buộc phải tìm cách giữ nghề sống sót. Ngoài dự án AI, ông còn nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật dệt vào sản xuất vật liệu bền cho cần câu cá và máy bay.

Những hoa văn hình học lặp lại của Nishijin-ori thuận lợi cho việc số hóa. Fukuoka hợp tác với Phòng thí nghiệm Khoa học Máy tính Sony (Sony CSL) để huấn luyện AI dựa trên các mẫu dệt cổ, rồi để AI tự đề xuất thiết kế. AI không trực tiếp dệt, chỉ gợi ý ý tưởng, nhưng có thể tạo hàng loạt mẫu trong vài giây – điều con người khó làm được.

Một thiết kế khiến Fukuoka ấn tượng là họa tiết lá tạo thành các đường nét góc cạnh của mẫu truyền thống. Ông nhận xét: “Con người sẽ khó nghĩ ra cách này”. Chiếc kimono hợp tác cùng AI có màu xanh lá mềm, óng ánh, hiện chưa có giá và chưa đưa vào sản xuất.

Mỗi bộ kimono Nishijin-ori có thể trị giá tới 1 triệu yên (khoảng 174 triệu đồng). Ngày nay, nhiều người Nhật chỉ thuê kimono cho các dịp đặc biệt vì mặc kimono phức tạp và cần người hỗ trợ.

Sony CSL cho biết mục tiêu của họ là để AI đảm nhiệm các phần sáng tạo thú vị, còn con người tập trung vào những gì AI chưa làm tốt. Tuy nhiên, việc số hóa Nishijin-ori vẫn khó vì các sắc thái màu quá tinh tế. Dù vậy, AI có thể học cách nghệ nhân chỉnh sửa mẫu, từ đó hoàn thiện nhanh chóng.

Tại Mỹ và phương Tây, AI đã lan rộng ở nhà máy, văn phòng, trường học, nhờ khả năng làm việc nhanh, khối lượng lớn và thường chính xác. Nhật Bản tiếp cận thận trọng hơn, ưu tiên quyết định dựa trên đồng thuận.

Theo nghiên cứu của Henriikka Vartiainen và Matti Tedre (Phần Lan), AI tạo hình ảnh từ văn bản mở ra cơ hội lớn cho nghệ thuật và thủ công, giúp con người bớt việc lặp lại nhàm chán để dành thời gian cho sáng tạo.