100 tỷ USD - Cái giá Google phải trả vì lợi dụng vị thế độc quyền tăng giá quảng cáo
Bằng chứng từ phiên tòa và phán quyết cho thấy Google có thể đã tăng giá quảng cáo từ 5-15%.
Google đã tận dụng vị thế độc quyền bất hợp pháp của mình để tăng giá quảng cáo trong nhiều năm, theo Business Insider. Một nhà phân tích hàng đầu cho rằng điều đó có thể khiến gã khổng lồ công nghệ này thiệt hại hơn 100 tỷ USD.
Một thẩm phán liên bang ra phán quyết vào tháng trước rằng Google đã vi phạm luật chống độc quyền Mỹ vì duy trì độc quyền trên thị trường tìm kiếm trực tuyến. Các thủ tục tự khắc phục sẽ bắt đầu vào ngày 6 tháng 9 và có thể buộc Google phải chấm dứt các khoản thanh toán độc quyền cho Apple. Rủi ro bị chia tách cũng bị đưa ra thảo luận như một kịch bản cực đoan.
Nhà phân tích Mark Shmulik của Bernstein Research chỉ ra rằng Google nên lo lắng trước các vụ kiện sắp tới. Tháng trước, gã khổng lồ này đã bị kết luận vi phạm luật chống độc quyền không chỉ bằng cách trả tiền cho Apple và các đối tác. Một phát hiện khác, ít được thảo luận hơn, liên quan đến quyền định giá mạnh bất thường của Google trên thị trường quảng cáo tìm kiếm.
Sự độc quyền của Google cho phép công ty tăng giá quảng cáo một cách giả tạo trong nhiều năm. Các nhà quảng cáo vô tình phải trả quá nhiều tiền để quảng cáo thông qua Google.
“Chúng ta có thể chứng kiến một vụ kiện tập thể từ các nhà quảng cáo yêu cầu bồi thường vì đã bị tính phí quá cao trong nhiều năm”, Shmulik viết. “Rất có thể sẽ có vụ kiện đòi bồi thường thiệt hại lên tới hơn 100 tỷ USD”.
Trên thị trường tìm kiếm trực tuyến, cạnh tranh lành mạnh này đã không tồn tại trong ít nhất 1 thập kỷ. Google tăng giá quảng cáo liên tục vì không có đối thủ cạnh tranh nghiêm túc nào. Điều đó rất bất thường.
Bằng chứng từ phiên tòa và phán quyết cho thấy Google có thể tăng giá quảng cáo từ 5-15% mà không làm thay đổi đáng kể chi tiêu của nhà quảng cáo. Mục đích sau cùng là để đạt được mục tiêu doanh thu.
Tháng 9 năm ngoái, giám đốc điều hành của Google Jerry Dischler cũng đã thừa nhận rằng công ty đã điều chỉnh các phiên đấu giá quảng cáo để đảm bảo đạt được mục tiêu doanh thu.
Phán quyết cho rằng Google là một công ty độc quyền là phát ngôn mang tính bước ngoặt, qua đó đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về sức mạnh của gã khổng lồ công nghệ trong kỷ nguyên Internet hiện đại. Apple, Amazon và Meta, công ty sở hữu Facebook và Instagram, cũng đang phải đối mặt với các vụ kiện chống độc quyền.
Trong vụ kiện của Google, Thẩm phán Mehta cho biết vào ngày 5 tháng 8 rằng công ty này đã duy trì độc quyền bất hợp pháp đối với các dịch vụ tìm kiếm trực tuyến nói chung và một số quảng cáo chạy trong kết quả tìm kiếm. Ông đồng ý rằng Google đã xây dựng một “chu kỳ thống trị” ngăn cản các đối thủ xây dựng các sáng kiến mới, đồng thời cho phép mình tăng giá quảng cáo vượt mức trong một thị trường tự do. Trung tâm của chu kỳ đó là hàng tỷ USD mà Google đã chi cho các công ty như Apple và Mozilla để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên iPhone và các trình duyệt như Firefox.
Năm 2020, WSJ ước tính thoả thuận giữa Google và Apple rơi vào khoảng 8-12 tỷ USD. Đến năm 2021, Google phải trả cho đối tác gần 15 tỷ USD và sang đến năm 2022 là 18-20 tỷ USD, theo Forbes. Thỏa thuận được cho là bất hợp pháp, đồng thời khiến các đối thủ cạnh tranh như Bing (Microsoft) ít được sử dụng và không thể thu đủ dữ liệu để cải thiện.
Trong kịch bản cực đoan nhất, Google sẽ phải tách một phần đáng kể doanh nghiệp của mình, bao gồm Chrome hoặc Android. Cả hai sản phẩm này đều sử dụng Google làm công cụ tìm kiếm tự động.
Khủng hoảng diễn ra vào đúng thời điểm Google ‘đứng ngồi không yên’ trước sự trỗi dậy của ChatGPT. Google khẳng định OpenAI và Amazon chính là những đối thủ cạnh tranh vô cùng mạnh, bất chấp việc chính phủ liên bang cho rằng quyền lực độc quyền của tập đoàn mang lại những lợi thế lớn chưa từng có.
Theo Vũ Anh
