Hà Nội đốc thúc tiến độ giải phóng mặt bằng 2 dự án đường sắt quốc gia

Sáng 11/7, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Trưởng Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng (GPMB) thành phố Hà Nội chủ trì cuộc họp với 2 Ban Chỉ đạo GPMB Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam (đoạn qua địa bàn thành phố Hà Nội) để nghe báo cáo về tiến độ triển khai công tác GPMB 2 dự án.

Hà Nội cần giải phóng mặt bằng 357,94 ha cho 2 dự án quốc gia

Tại cuộc họp, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, (đại diện Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo GPMB đã thông tin khái quát về 2 dự án. Cụ thể, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 187/2025/QH15 ngày 19/2/2025.

Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) có Văn bản số 1676/BQLDAĐS-DA1 ngày 10/6/2025 cung cấp hồ sơ sơ bộ phạm vi GPMB dự án. Cụ thể, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn qua địa phận thành phố Hà Nội có chiều dài khoảng 37,5 km, đi qua địa bàn các huyện Mê Linh, Đông Anh, Gia Lâm (trước đây). Dự kiến khối lượng GPMB trên địa bàn thành phố Hà Nội là khoảng 245,2 ha. Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, dự án đi qua các địa bàn các xã: Tiến Thắng, Quang Minh, Phúc Thịnh, Thư Lâm, Phù Đổng, Thuận An.

Về việc triển khai công tác GPMB, thu hồi đất, qua rà soát, tổng hợp cho thấy huyện Mê Linh (nay là các xã Tiến Thắng, Quang Minh) có diện tích đất cần thu hồi khoảng 9,394 ha. Vị trí tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đoạn đi qua địa phận huyện Mê Linh cơ bản chạy qua phần diện tích đất nông nghiệp, không phải thực hiện công tác tái định cư. Dự kiến tổng chi phí GPMB khoảng 92,1 tỷ đồng.

Huyện Đông Anh (nay là các xã Phúc Thịnh, Thư Lâm) có diện tích đất cần thu hồi khoảng 72,099 ha; dự kiến tổng chi phí GPMB khoảng 2.182,8 tỷ đồng. Huyện Gia Lâm (nay là các xã Phù Đổng, Thuận An) có tổng diện tích thu hồi đất (2 giai đoạn) bao gồm cả phạm vi bảo vệ 2 bên đường sắt, nhà ga khoảng 198 ha (xã Phù Đổng - sau sắp xếp, khoảng 171,5 ha; xã Thuận An - sau sắp xếp, khoảng 25,6 ha).

Ông Nguyễn Xuân Đại cho biết, Dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30/11/2024. Chiều dài tuyến đi qua trên địa bàn thành phố Hà Nội khoảng 27,9 km, tổng diện tích đất dự kiến thu hồi, GPMB trên địa bàn thành phố Hà Nội khoảng 112,74 ha, nằm trên địa bàn các xã: Ngọc Hồi, Thường Tín, Thượng Phúc, Phượng Dực, Chuyên Mỹ và Đại Xuyên (các huyện Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên trước đây).

Ngày 13/3/2025, Văn phòng UBND thành phố Hà Nội có Văn bản số 2927/VP-ĐT đề nghị UBND các huyện: Thanh Trì, Thường Tín, Phú Xuyên rà soát, tổng hợp nhu cầu tái định cư và đề xuất địa điểm tái định cư. Cụ thể, huyện Thường Tín (nay là các xã Thường Tín, Thượng Phúc) có tổng diện tích thu hồi (không bao gồm phạm vi bảo vệ 2 bên đường sắt) là khoảng 44,955 m2. Số hộ bị ảnh hưởng khoảng 411 hộ gia đình. Nhu cầu diện tích đất xây dựng các khu tái định cư trên địa bàn là khoảng 16 ha.

Huyện Thanh Trì (nay là xã Ngọc Hồi) có tổng diện tích đất thu hồi khoảng 5,571 ha, trong đó đất ở khoảng 0,7632 ha, còn lại là đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp khác. Nhu cầu tái định cư khi thực hiện Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam khoảng 320 trường hợp tại xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì (trước đây). Tổng diện tích bố trí tái định cư dự kiến khoảng 2,56 ha.

Huyện Phú Xuyên (nay là các xã Phượng Dực, Chuyên Mỹ) có tổng diện tích thu hồi khoảng 62,2084 ha, trong đó đất ở khoảng 3,33 ha (số liệu sơ bộ dựa trên phạm vi, hướng tuyến Ban Quản lý dự án đường sắt - Bộ Xây dựng cung cấp; UBND huyện Phú Xuyên trước đây chưa có văn bản báo cáo).

Ông Nguyễn Xuân Đại cho biết, để đảm bảo nội dung, tiến độ báo cáo về việc thực hiện công tác thu hồi đất GPMB, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đề nghị UBND các xã, phường thuộc phạm vi 2 dự án tuyến đường sắt quốc gia đi qua. Các xã, phường chưa có văn bản báo cáo về công tác GPMB, phạm vi diện tích thu hồi đất, nhu cầu tái định cư 2 dự án theo chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội khẩn trương gửi báo cáo về Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội để tổng hợp, báo cáo.

Trong tháng 8 bàn giao cọc mốc giải phóng mặt bằng

Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo Ban Quản lý dự án dường sắt - Bộ Xây dựng cho biết đang tích cực làm việc với các đơn vị liên quan để trong tháng 7 này hoàn thành rà soát hướng tuyến và tháng 8 bàn giao cọc mốc GPMB từng phần trên thực địa liên quan đến các địa phương. Vì thế, đơn vị mong muốn Hà Nội chỉ đạo các địa phương tiếp tục phối hợp, hỗ trợ để đẩy nhanh tiến độ bàn giao cọc mốc cũng như các phần việc tiếp theo.

Trong khi đó, đại diện lãnh đạo các sở, ngành, xã có liên quan đến 2 dự án đường sắt quốc gia đã báo cáo với lãnh đạo thành phố về tình hình GPMB. Đồng thời, kiến nghị với thành phố các nội dung liên quan để đẩy nhanh tiến độ GPMB 2 dự án.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đi qua 13 xã tại Hà Nội gồm: Đại Xuyên, Phượng Dực, Chuyên Mỹ, Thường Tín, Thượng Phúc, Ngọc Hồi, Tiến Thắng, Quang Minh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Đông Anh, Phù Đổng, Thuận An.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh biểu dương tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao của các xã của thành phố, đặc biệt trong bối cảnh nhiều công việc sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp kể từ ngày 1/7 vừa qua.

Ông Trần Sỹ Thanh đề nghị lãnh đạo các xã tham dự cuộc họp này báo cáo với Thường trực Đảng ủy xã để bảo đảm tinh thần quyết liệt, thông suốt mọi chỉ đạo từ Trung ương đến thành phố xuống các địa phương. Trong đó, Bí thư Đảng ủy các xã phải là Trưởng Ban Chỉ đạo GPMB của xã để chỉ đạo thực hiện các dự án GPMB trên địa bàn liên quan đến 2 dự án quan trọng này.

Ông Trần Sỹ Thanh cho biết, về phía UBND thành phố Hà Nội sẽ sớm ký ban hành hướng dẫn các quy định liên quan đến việc phân cấp, ủy quyền, thẩm quyền của cấp xã trong thực hiện công tác GPMB 2 dự án. Trong đó, hướng dẫn cụ thể những phần việc nào thuộc thẩm quyền, phần việc nào phải xin ý kiến cấp trên để bảo đảm việc giải phóng mặt bằng đúng quy định của pháp luật và tiến độ đề ra, trong đó chú trọng các nội dung liên quan đến việc chỉ định thầu.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đề nghị các xã liên quan đến 2 dự án cần chủ động và trong tuần sau phải chốt được các điểm tái định cư trên địa bàn. Về phía Sở Quy hoạch Kiến trúc của thành phố Hà Nội, ông Trần Sỹ Thanh đề nghị sớm tham mưu thành phố quy hoạch các khu tái định cư phục vụ các dự án đầu tư của thành phố từ nay đến năm 2030.

Ông Trần Sỹ Thanh cũng đề nghị các đơn vị liên quan của thành phố sớm cập nhật số liệu cụ thể về các ga của 2 dự án đi qua địa bàn thành phố. Đồng thời, chủ động hướng dẫn, phối hợp với các xã các triển khai công tác GPMB hiệu quả, không dàn trải, trong đó ưu tiên các xã đông dân cư và phải GPMB lớn.

Ngày 9/7 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt, chủ trì Hội nghị trực tuyến phiên họp thứ 3 của Ban Chỉ đạo. Trên tinh thần chủ động tích cực và hiệu quả của các địa phương, Thủ tướng thống nhất khởi công đồng loạt 2 dự án này vào ngày 19/8/2025 nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Trên tinh thần chỉ đạo quyết liệt đó, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng thành phố Hà Nội nhấn mạnh, đây là hai dự án đường sắt quốc gia trọng điểm có ý nghĩa quan trọng. Các đơn vị liên quan của thành phố cần cập nhật thông tin, nắm vững các quy định của pháp luật để thực hiện công tác GPMB đúng tiến độ. Đối với các xã có 2 dự án đi qua, ông Dương Đức Tuấn đề nghị các địa phương cần chú trọng công tác tái định cư cho người dân; chủ động và chịu trách nhiệm về việc lập thẩm duyệt và chủ đầu tư dự án GPMB tại địa phương.