Đầu tư trọng tâm, trọng điểm tạo “cú huých” giảm nghèo
Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đang bước vào giai đoạn nước rút. Hiện, các sở, ngành, địa phương đang tập trung thực hiện các dự án, công trình trọng điểm, có tính bền vững, tạo sức bật nhằm hoàn thành các mục tiêu của một giai đoạn trong công tác giảm nghèo.
Những kết quả tích cực từ đầu tư trọng tâm, trọng điểm
Theo các Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), để tạo “cú huých” giảm nghèo, cần tập trung đầu tư tập trung, trọng điểm, tránh tình trạng dàn trải, trùng đối tượng, địa bàn thụ hưởng, các địa phương xác định các dự án đầu tư phải đáp ứng tiêu chí có lợi ích lâu dài, bền vững.
Trọng tâm là đầu tư cho công tác phát triển giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nghề, giải quyết việc làm; xây dựng hạ tầng giao thông kết nối, liên vùng; xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo. Đây là những yếu tố quyết định giúp người dân ổn định đời sống, tự lực vươn lên, gia tăng thu nhập và thoát nghèo bền vững.
Nhờ đó, trong giai đoạn năm 2021-2025, dù có nhiều thiên tai và biến động kinh tế toàn cầu tác động vào Việt Nam, nhưng việc thực hiện CTMTQG về giảm nghèo bền vững đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
: Cán bộ chuyên môn của tỉnh Bắc Ninh hướng dẫn người dân xã Phúc Hòa kiểm tra chất lượng nguồn nước ao để nuôi thả cá, giúp người dân đạt năng suất tốt, nâng cao thu nhập, thoát nghèo bền vững.
Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, chuẩn nghèo đa chiều bao gồm tiêu chí về thu nhập và tiêu chí các dịch vụ xã hội cơ bản, trong đó tiêu chí về thu nhập được nâng lên, ở nông thôn là 1.500.000 đồng/người/tháng, ở thành thị là 2.000.000 đồng/người/tháng. Các tiêu chí dịch vụ xã hội cơ bản được mở rộng, bổ sung chiều chỉ số về việc làm, nâng cao chất lượng chỉ số về y tế…
Tính đến tháng 6/2025 tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc đã giảm xuống còn khoảng 1,93%. Đối với các huyện nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 45% xuống còn 24,86%, còn tại khu vực đồng bào DTTS, tỷ lệ này đã giảm từ 25% xuống chỉ còn 12,55%.
Chất lượng nguồn nhân lực cải thiện đáng kể nhờ thu hút đầu tư vào các “vùng trũng” kinh tế. Nâng tỷ lệ trẻ em nghèo được đến trường cao gần như phổ cập; tỷ lệ hộ nghèo tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95%...
Tính ra, tốc độ giảm bình quân trên 1,6% mỗi năm, kết quả này vượt mục tiêu giảm từ 1-1,5%/năm mà Quốc hội đặt ra.
Đơn cử như tỉnh Cao Bằng đã triển khai một số giải pháp trọng tâm trong công tác giảm nghèo năm 2025. Cụ thể, tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 447/KH-UBND ngày 21/02/2025 nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu và nguồn lực thực hiện chương trình trong năm 2025.
Theo kế hoạch, năm nay Cao Bằng phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 4% trở lên (riêng tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo cũ giảm từ 5% trở lên), tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm từ 4% trở lên.
Các kết quả chủ yếu gồm: 100% các huyện nghèo cũ được hỗ trợ đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng KT-XH liên kết vùng, phục vụ dân sinh, sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản; ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu;
Phấn đấu 80% người có khả năng lao động, có nhu cầu phát triển sản xuất thuộc hộ nghèo, hộ trên địa bàn nghèo được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp;
Về các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản, ở chiều thiếu hụt về việc làm, có 100% người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu về việc làm được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm.
Ở chiều thiếu hụt về nhà ở, hỗ trợ nhà ở cho 2.874 hộ nghèo, hộ cận nghèo trên các địa bàn nghèo có nhu cầu được hỗ trợ nhà ở, đảm bảo có nhà ở an toàn, ổn định, có khả năng chống chịu tác động của thiên tai, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nghèo bền vững….
Những kết quả đạt được nhờ tỉnh Cao Bằng đã triển khai thực hiện hiệu quả CTMTQG giảm nghèo bền vững, bảo đảm đầu tư trọng tâm, trọng điểm phù hợp với quy hoạch, phát huy được tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương.
Hay như tỉnh Bắc Ninh, theo báo cáo của Sở NN&MT, giai đoạn 2021-2025 vốn đầu tư phát triển ngân sách trung ương hỗ trợ tỉnh 368,9 tỷ đồng. Cùng với nguồn hỗ trợ trên, tỉnh và các huyện bố trí kinh phí bổ sung, Nhân dân các địa phương phát huy nội lực, tự lực vươn lên thoát nghèo.
Ông Hoàng Văn Vỹ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Sở NN&MT) để đầu tư tập trung, trọng điểm, tránh tình trạng dàn trải, trùng đối tượng, địa bàn thụ hưởng, năm nay, ngành chức năng tham mưu cho tỉnh xác định các dự án đầu tư phải đáp ứng tiêu chí có lợi ích lâu dài, bền vững.
Sau gần 5 năm thực hiện, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh có sự chuyển biến tích cực. Đến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn 1,73% (từ 24.639 hộ năm 2021 giảm còn 8.310 hộ).
Từ cách làm hướng đến đầu tư trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, trùng lắp kể trên, năm 2025, tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 1%. Đây là những yếu tố quyết định giúp người dân ổn định đời sống, tự lực vươn lên, gia tăng thu nhập và thoát nghèo bền vững.
Theo Thứ trưởng Bộ NN&MT Võ Văn Hưng, về hỗ trợ ngân sách, những năm qua, Quốc hội và Chính phủ đặc biệt quan tâm, bố trí ngân sách trung ương khoảng 44,6 nghìn tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 80%) để hỗ trợ các địa phương khó khăn.
Ngoài ra, các địa phương cũng đã đối ứng khoảng 3.000 tỷ đồng theo quy định, đồng thời huy động thêm hơn 7.000 tỷ đồng từ các nguồn lực xã hội cho công tác giảm nghèo.
Nhờ nguồn lực này và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, Chương trình đã đạt và vượt nhiều mục tiêu, chỉ tiêu đề ra. Mục tiêu giai đoạn 5 năm đạt 2/5 mục tiêu và vượt 3/5 mục tiêu. Về chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản, có 4 chỉ tiêu vượt, 5 chỉ tiêu đạt và chỉ còn 3 chỉ tiêu chưa hoàn thành.
Tại nhiều tỉnh, thành phố, đời sống hộ nghèo, hộ cận nghèo, địa bàn “lõi nghèo” có sự cải thiện đáng kể.
Đáng chú ý, kết quả thực hiện xóa đói giảm nghèo ở các vùng DTTS đạt được những thành tựu lớn. Đó là các chính sách giảm nghèo đặc thù, ưu tiên đối với các đối tượng yếu thế, vùng đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn; từng bước giảm dần và bãi bỏ những chính sách hỗ trợ cho không, tăng chính sách hỗ trợ có điều kiện.
Dự kiến, đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo trên cả nước sẽ giảm từ 5,2% đầu kỳ xuống còn khoảng 1,93%. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều trên cả nước sẽ chỉ còn khoảng 1% - vượt so với mục tiêu đề ra.
CTMTQG giảm nghèo bền vững đang bước vào giai đoạn nước rút. Kinh nghiệm từ các địa phương làm tốt cho thấy, để giảm nghèo thành công cần có quyết tâm cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và ý thức tự lực vươn lên của chính người dân.
Cùng đó, tăng cường xã hội hóa, trợ giúp người nghèo tiếp cận nhiều hơn các dịch vụ xã hội cơ bản, trọng tâm là việc làm, nhà ở, hạ tầng KT-XH, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo.
Đặc biệt, hệ thống cơ chế, chính sách giảm nghèo được ban hành cơ bản toàn diện. Các chính sách giảm nghèo thường xuyên đã góp phần hỗ trợ cho người nghèo tiếp cận hiệu quả các dịch vụ xã hội cơ bản; các chính sách tín dụng xã hội đã hỗ trợ người dân vay vốn để tổ chức sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, tạo sinh kế; nguồn lực xã hội hóa góp phần hỗ trợ người dân giải quyết một số nhu cầu cấp thiết như nhà ở, sinh kế, cải thiện đời sống.
