“Nóng” cuộc đua thị trường pin xe điện toàn cầu

Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 19/10 cho biết sẽ cung cấp gói tài trợ trị giá 2,8 tỷ USD để thúc đẩy hoạt động sản xuất pin cho xe điện ở 12 bang tại nước này. Tổng cộng 20 doanh nghiệp được lựa chọn sẽ nhận tài trợ cho các dự án chiết xuất xử lý lithium, graphite và các vật liệu quan trọng cho việc sản xuất pin xe điện.

Các dự án sản xuất linh kiện và củng cố chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng cũng sẽ được hỗ trợ. Theo Bộ Năng lượng Mỹ, các dự án sẽ giúp cung cấp đủ lượng nguyên liệu pin cho hàng trăm nghìn đến hàng triệu xe điện mỗi năm.

Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh: "Điều này cực kỳ quan trọng bởi vì tương lai của ngành công nghiệp ô tô là xe điện và pin là bộ phận then chốt trong chiếc xe điện đó. Cùng với nhau, 20 công ty này sẽ xây dựng các cơ sở sản xuất và chế biến pin ở quy mô thương mại trên khắp nước Mỹ".

"Sẽ có một cơ sở lớn để sản xuất lithium cho pin xe điện ngay tại Mỹ. Chúng tôi đã làm điều này từ trước, nhưng ở quy mô nhỏ hơn. Đây sẽ là một cơ sở với quy mô mang tầm thế giới", ông Kent Masters - Giám đốc điều hành, công ty Albemarle cho biết.

Ông Ryan Melsert - Giám đốc điều hành, Công ty American Battery Technology nói: "Nước Mỹ gần như không có mặt trong cuộc đua lithium, khi chỉ chiếm hơn 1% tổng sản lượng trên toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô rất cần nguồn nguyên liệu này ngay tại Mỹ".

Với chính sách hỗ trợ mạnh tay của chính phủ, ngành sản xuất pin xe điện tại Mỹ đã bước đầu khởi sắc với hàng loạt ông lớn trong ngành sản xuất ô tô rót vốn hàng tỷ đô la đầu tư. Tuy nhiên, thách thức cũng không hề nhỏ.

Pin được coi là chìa khoá quan trọng cho kế hoạch hàng tỷ USD của các nhà sản xuất ô tô để tạo ra các dòng xe điện. Tương lai của ngành sản xuất xe điện giờ đây, hơn bao giờ hết là công nghệ về pin.

Chuyên trang ô tô, Autoblog bình luận, thị trường pin xe điện có thể đạt 340 tỷ USD vào năm 2030. Các công ty sản xuất pin đang chạy đua về công nghệ để sản xuất các loại pin điện có hiệu suất cao, giá cả hợp lý, thậm chí là có thể tái chế tốt hơn.

Theo Reuters, trước đó hồi tháng 5, chính quyền Tổng thống Biden cũng đã phân bổ hơn 3 tỷ USD hỗ trợ cho việc sản xuất pin xe điện. Mỹ đã thông qua các gói ngân sách lớn như Đạo luật Đầu tư cơ sở hạ tầng trị giá nghìn tỷ USD hay Đạo luật Giảm lạm phát. Theo đó, hàng tỷ USD được rót cho ngành sản xuất pin xe điện với mục tiêu lâu dài là đến năm 2030, một nửa doanh số bán xe ở Mỹ sẽ là xe điện.

Với chính sách hỗ trợ hiện nay, các ông lớn trong ngành sản xuất ô tô của thế giới đã không ngần ngại đổ hàng tỷ USD để mở nhà máy sản xuất pin xe điện ngay trên đất Mỹ.

Mới đây, Honda công bố kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất pin xe điện trị giá 4,4 tỷ USD tại bang Ohio. Việc xây dựng bắt đầu vào năm tới và sẽ cung cấp hàng loạt pin điện vào cuối năm 2025. Hãng Mercedes - Benz, LG hay Toyota cũng công bố kế hoạch tương tự.

Các thông báo này chỉ là một phần trong khoản đầu tư hàng tỷ USD gần đây đổ vào sản xuất pin điện. Trong khi, chính quyền Mỹ đang thắt chặt các quy định về khí thải và thông qua đạo luật khuyến khích sản xuất nội địa.

Thế nhưng con đường chuyển sang sử dụng xe điện của hàng triệu tài xế Mỹ vẫn còn gập ghềnh. Thời báo Washington cho rằng, nhiều tài xế tỏ ra nghi ngờ về độ tin cậy của công nghệ và đau đầu khi phải tìm kiếm chỗ sạc xe.

Đảm bảo đủ các nhiên liệu đầu vào, với mức giá phù hợp, trong khi cần phải cân nhắc yếu tố môi trường trong quá trình sản xuất - đây là những thách thức lớn nhất mà các nhà sản xuất pin xe điện tại Mỹ đang phải đối mặt hiện nay.

Trong bối cảnh giá năng lượng hóa thạch tăng cao và nhu cầu giảm phát thải carbon trở thành những vấn đề được hầu hết các quốc gia quan tâm, xe chạy điện đang ghi nhận những tín hiệu phát triển mạnh mẽ. Kéo theo đó là nhu cầu ngày càng gia tăng đối với một thành phần không thể thiếu của mỗi chiếc xe - bộ pin xe điện.

Hãng tư vấn McKinsey dự báo, đến năm 2030, nhu cầu pin xe điện trên thế giới sẽ tăng khoảng 30% so với hiện nay, lên mức 4.500 gigawatt giờ.

Chuỗi giá trị pin xe điện cũng được kỳ vọng sẽ tăng gấp 10 lần so với năm 2020, mang lại doanh thu hàng năm là 410 tỷ USD.

Trong khi Mỹ đang có những bước đi mạnh mẽ, các nền kinh tế lớn khác tại châu Âu và châu Á cũng đang rất quyết tâm tăng cường vị thế của mình trong thị trường pin xe điện.

Tại Liên minh châu Âu (EU) - nơi xu hướng xe điện đang phát triển mạnh mẽ, nhiều kế hoạch xây dựng nhà máy pin xe điện đang được đẩy nhanh nhằm tăng cường khả năng tự chủ nguồn cung. Gần 30 siêu nhà máy - gigafactory đã được lên kế hoạch thiết lập trên khắp châu Âu.

Từ chỗ bị tụt lại phía sau Mỹ và Trung Quốc, EU đang hướng tới mục tiêu nâng thị phần pin xe điện của khối trên toàn cầu từ mức 6% hiện nay lên 16% vào năm 2029.

"5 năm trước, khi đề xuất về việc phát triển xe điện, câu trả lời tôi nhận được là tất cả pin xe điện đều được sản xuất tại châu Á. Giờ thì chúng tôi đã phát triển 3 siêu nhà máy pin xe điện ở Pháp. Chúng tôi cần phải thành công trong việc đảm bảo rằng, mọi yếu tố quan trọng của bộ pin xe điện, đều phải được sản xuất tại đây", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho hay.

Trong khi Mỹ và châu Âu đang nỗ lực gia tăng sản lượng nội địa, châu Á vẫn là khu vực chiếm ưu thế tuyệt đối trên thị trường pin xe điện. Cả 10 nhà sản xuất hàng đầu hiện nay đều là các công ty châu Á.

Trong đó, các công ty Trung Quốc chiếm tới 56% thị trường nhờ những lợi thế lớn về nguồn cung tài nguyên và khả năng cạnh tranh. Chính phủ Trung Quốc từ lâu cũng đã xác định pin là một ngành công nghiệp chiến lược, và thực hiện nhiều chính sách để hỗ trợ ngành này.

Ông Thiemo Jahnke - Giám đốc marketing tại châu Âu, thương hiệu xe WEY cho biết: "Trong lĩnh vực xe điện, tôi hoàn toàn tin tưởng rằng, các nhà sản xuất Trung Quốc có một lợi thế rất lớn. Bởi việc phát triển pin xe điện, các bí quyết và kiến thức về pin tại Trung Quốc vượt trội so với các khu vực khác".

Hàn Quốc và Nhật Bản - những quốc gia xếp thứ hai và thứ ba về thị phần pin xe điện cũng đang có những động thái nhằm củng cố vị thế của mình. Tập đoàn Toyota mới đây cho biết sẽ đầu tư hơn 5 tỷ USD tại Nhật Bản và Mỹ để cung cấp pin ô tô điện, trong khi các doanh nghiệp Hàn Quốc như Panasonic cũng đang bắt tay triển khai các dự án quy mô lớn tại Mỹ và Canada.

Nhìn vào các chính sách đầu tư của chính phủ và doanh nghiệp các nước, có thể thấy triển vọng đối với thị trường pin xe điện là rất khả quan. Sự bùng nổ của thị trường sẽ còn lớn hơn nữa, khi tầm quan trọng của xe điện trong nền kinh tế ngày càng được nâng cao. Tỷ phú Elon Musk - giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla, thậm chí đã ví pin xe điện như một loại dầu mỏ mới, đóng vai trò quan trọng đối với an ninh năng lượng của các quốc gia.