Quảng Ninh: Gà Tiên Yên giúp người dân Điền Xá thoát nghèo
Hơn 10 năm trước, xã Điền Xá, tỉnh Quảng Ninh vẫn còn là xã nghèo. Khi ấy, hơn 70% hộ dân sống dựa vào nương rẫy, quanh năm chỉ biết đến ngô, sắn. Giờ đây, giữa vùng núi heo hút, những mái nhà tầng mọc lên, xe hơi đỗ trước sân, người dân vươn lên làm giàu bền vững.
Gà quý Tiên Yên giúp người dân Điền Xá, Quảng Ninh thoát nghèo, làm giàu bền vững. Ảnh: Cường Thành
Đổi thay nhanh chóng tại xã vùng cao Quảng Ninh ấy đến từ một thứ tưởng nhỏ bé mà hóa ra lại là "vàng ròng" của vùng đất này: con gà Tiên Yên.
Trại gà của anh Trần Văn Hoan, ở thôn Bắc Lù, là một trong những mô hình lớn nhất xã Điền Xá. Trước kia, hai vợ chồng anh làm thuê đủ nghề, quanh năm vẫn túng thiếu. Năm 2015, nhờ được thạc sĩ Lý Văn Diểng, người được xem là "chuyên gia" về gà Tiên Yên, hướng dẫn, anh Hoan quyết định đánh liều nuôi 1.000 con gà giống.
Ngày đầu, vốn liếng vay mượn, kinh nghiệm chẳng có, chỉ biết làm theo lời ông Diểng. Sáng nào trước khi lên cơ quan, ông cũng ghé qua chuồng gà, chỉ tỉ mỉ cách cho ăn, giữ nhiệt, phòng dịch. Hai năm sau, khi lứa gà đầu tiên xuất chuồng, nợ nần được trả hết, anh Hoan còn dư ra vài chục triệu đồng.
"Thấy có ăn, tôi làm liền. Mỗi năm xuất khoảng 3.000 - 4.000 con gà, trừ chi phí cũng lãi hơn 200 triệu đồng", anh Hoan kể, tay chỉ vào căn nhà hai tầng vừa hoàn thiện. Giờ đây, gia đình anh không chỉ đủ ăn mà còn có của tích lũy, mua được xe hơi, lo cho hai con học hành đàng hoàng.
Trại gà Tiên Yên của anh Trần Văn Hoan ở thôn Bắc Lù, xã Điền Xá (Quảng Ninh) là một trong những mô hình chăn nuôi quy mô lớn, mang lại thu nhập cao. Ảnh: Cường Thành
Không giữ riêng bí quyết, anh Hoan còn đứng ra hỗ trợ bà con về vốn, kỹ thuật và phòng dịch. Anh Hoan bảo: "Mình khá lên rồi thì phải kéo người khác cùng đi. Càng nhiều người nuôi gà Tiên Yên, thương hiệu càng mạnh, đầu ra càng ổn định".
Nhờ anh "truyền lửa", nhiều hộ trong xã mạnh dạn làm theo. Người ít nuôi 500 con, người nhiều tới vài nghìn. Nhiều hộ trước nghèo kiệt giờ đã xây được nhà, tậu xe… tất cả nhờ con gà Tiên Yên.
Giống gà Tiên Yên vốn nổi tiếng với thịt thơm, săn chắc, được nuôi theo phương thức bán chăn thả tự nhiên. Theo anh Tằng Hình Vinh, người Dao ở thôn Nà Năm, nuôi đúng quy trình thì "gà nuôi 6 tháng là bán được, cứ đến lứa là thương lái tới tận nơi mua hết".
Gia đình anh Vinh hiện duy trì quy mô khoảng 5.000 con mỗi năm. "Hai tháng đầu cho ăn cám, sau đó là ngô, thóc. Thịt gà săn chắc, vị ngọt, người tiêu dùng rất thích. Chẳng bao giờ lo ế hàng", anh Vinh nói.
Không chỉ là kế sinh nhai, với người Điền Xá, gà Tiên Yên là "vốn quý trời cho", sản vật đặc trưng của vùng đất này.
Con gà Tiên Yên giúp người Điền Xá đổi đời. Ảnh: Cường Thành
Theo ông Lương Việt Hưng, Chủ tịch UBND xã Điền Xá (Quảng Ninh), cách đây gần chục năm, khi xã còn mang tên Hà Lâu, địa phương đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển chăn nuôi gà Tiên Yên. Cán bộ xã xuống từng thôn vận động, hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thương lái.
"Đến nay toàn xã có hơn 80 hộ nuôi gà Tiên Yên quy mô trang trại. Hộ ít cũng 500 con, hộ nhiều tới 5.000 con mỗi năm", ông Hưng cho biết. Chính quyền còn liên kết với các chợ lớn như Tiên Yên, Bình Liêu, Đình Lập (Lạng Sơn) để tiêu thụ sản phẩm, đồng thời phối hợp ngân hàng, doanh nghiệp giúp người dân vay vốn, mở rộng chuồng trại.
Các hộ chăn nuôi được hỗ trợ thú y, kiểm dịch, được tập huấn kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học. Xã đặt mục tiêu vừa bảo tồn giống gà quý, vừa xây dựng thương hiệu đặc sản gắn với chỉ dẫn địa lý Tiên Yên - Quảng Ninh.
Từ vài hộ ban đầu, nay Điền Xá đã trở thành "thủ phủ gà Tiên Yên" của tỉnh Quảng Ninh. Những chuồng gà nối tiếp nhau giữa sườn núi xanh, ngày xuất hàng, xe tải nối đuôi nhau ra chợ.
Chính quyền và người dân đang tính đến chuẩn hóa quy trình nuôi, gắn nhãn nhận diện, đưa sản phẩm vào siêu thị, chuỗi thực phẩm sạch. Mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc "nuôi để bán", mà còn hướng tới xây dựng thương hiệu nông sản đặc sắc của vùng miền.
Giờ đây, khi mặt trời khuất sau rặng núi, những ánh đèn điện trong các trang trại vẫn sáng rực. Tiếng gà gọi nhau vang vọng cả thung lũng. Với người dân Điền Xá, đó là tiếng của cuộc sống mới, của niềm tin rằng nếu biết chọn đúng hướng đi, con đường thoát nghèo không bao giờ xa.
