Quảng Trị: Chuẩn bị các phương án sắp xếp Ban Quản lý dự án, nâng hiệu quả đầu tư công

Việc chưa sắp xếp lại BQLDA cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Minh Tân

Chưa đáp ứng hiệu quả

Sau khi thực hiện việc sáp nhập hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị cũ, hệ thống Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và TT PTQĐ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị trở nên phức tạp với nhiều tầng nấc quản lý, chức năng chồng chéo. Tính đến ngày 31/8/2025, cấp tỉnh có tới 5 BQLDA trực thuộc UBND tỉnh, các sở chuyên môn và BQL Khu kinh tế và TT PTQĐ.

Bên cạnh đó, còn có 19 đơn vị quản lý dự án và phát triển quỹ đất đặt tại cấp xã, cùng 7 BQLDA sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài thuộc nhiều cơ quan chủ quản khác nhau. Mặc dù các đơn vị này đã góp phần quan trọng trong phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư, song sự tồn tại song song nhiều mô hình khiến công tác chỉ đạo, điều hành gặp không ít vướng mắc. Ở cấp tỉnh, có ít nhất 3 ban có chức năng gần như trùng lặp, chỉ khác về cơ quan chủ quản (UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng).

Ở cấp xã, mô hình tài chính – tổ chức của các đơn vị quản lý dự án thiếu thống nhất, dẫn đến quy trình nghiệp vụ rời rạc, phối hợp thiếu nhịp nhàng, gây khó khăn cho kiểm tra, giám sát và tổng hợp báo cáo. Đặc biệt, sau khi chuyển giao nhiệm vụ quản lý dự án và phát triển quỹ đất cho cấp xã theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7/2025, nhiều đơn vị vẫn hoạt động theo cơ chế cũ, chưa đồng bộ về nhân sự, tài chính và phần mềm quản lý.

Hệ quả là tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong quản lý dự án, sử dụng nguồn lực công bị giảm sút. Việc một dự án có tính chất liên ngành như khu tái định cư hay hạ tầng đô thị phải chia nhỏ cho BQL cùng lúc dẫn đến kéo dài thời gian triển khai, tăng chi phí gián tiếp và phát sinh vướng mắc về trách nhiệm.

Trước thực trạng đó, Quảng Trị đang khẩn trương triển khai phương án sắp xếp lại hệ thống BQLDA và Trung tâm Phát triển quỹ đất theo chỉ đạo của Trung ương, Bộ Nội vụ và Chính phủ.

Theo định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương, các dịch vụ công có nguồn thu và khả năng tự chủ tài chính như quản lý dự án, phát triển quỹ đất có thể được tổ chức quản lý tập trung ở cấp tỉnh hoặc theo mô hình liên xã, tùy điều kiện địa phương. Mục tiêu là tinh gọn đầu mối, thống nhất mô hình, tránh chồng chéo chức năng, nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công.

Bộ Nội vụ yêu cầu các địa phương rà soát, sắp xếp hệ thống BQLDA theo hướng giảm đầu mối, không để trùng chức năng và phù hợp với quy mô thực tế. Tại Quảng Trị, giữa tháng 9 vừa qua, dưới sự phân công của UBND tỉnh, Sở Nội vụ đã tổ chức tổ chức hội nghị nhằm lấy ý kiến và chủ động báo cáo phương án sắp xếp.

Tinh gọn, nâng cao hiệu quả

Dù đến thời điểm này, việc sắp xếp, tinh gọn các Ban QLDA trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, chờ UBND tỉnh quyết định.

Có một thực tế cho thấy, ở nhiều địa phương cho thấy việc tinh gọn đầu mối mang lại hiệu quả rõ rệt. Lâm Đồng giảm nhiều đầu mối nhưng vẫn đảm bảo điều hành các dự án lớn. Cà Mau rút ngắn thời gian thẩm định, đẩy nhanh giải ngân đầu tư công nhờ phân vùng hợp lý. Đà Nẵng và Quảng Ninh chọn mô hình chuyên ngành đi kèm cơ chế phối hợp chặt chẽ… Những kinh nghiệm này là cơ sở quan trọng để Quảng Trị lựa chọn mô hình phù hợp với đặc điểm địa bàn trải dài, địa hình chia cắt và số lượng dự án hạ tầng lớn đang triển khai.

Việc sắp xếp hệ thống BQLDA không chỉ là bài toán kỹ thuật tổ chức mà còn là quá trình chuyển đổi mô hình quản lý, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan và quyết tâm chính trị cao. Thách thức lớn là đảm bảo quá trình tinh gọn không làm gián đoạn các dự án đã, đang và sắp triển khai. Đặc biệt là những dự án mang tính chiến lược, trọng điểm tạo tiền để để Quảng Trị phát triển.

Một cán bộ Ban QLDA của tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Tinh gọn là cần, nhưng phải tính đến đặc thù địa bàn Quảng Trị trải dài, bị chia cắt bởi nhiều sông suối, vùng đồi núi, đồng bằng, ven biển đan xen. Nếu làm tốt, việc sắp xếp sẽ giúp tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian triển khai và tạo sự rõ ràng về trách nhiệm. Nhưng nếu làm hình thức, nguy cơ bộ máy vẫn cồng kềnh như cũ là rất lớn.”

Chủ trương sắp xếp lại các BQLDA và Trung tâm Phát triển quỹ đất tại Quảng Trị đang bước vào giai đoạn quyết định. Thành công của quá trình này phụ thuộc vào sự chỉ đạo thống nhất, quyết liệt của tỉnh và sự đồng thuận, phối hợp của các đơn vị liên quan. Nếu thực hiện bài bản, đây sẽ là cú hích quan trọng giúp Quảng Trị nâng cao hiệu quả đầu tư công, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.