Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Thực hiện tốt Kết luận 77, Nghị quyết 170 góp phần xử lý, tháo gỡ các dự án có khó khăn, vướng mắc

Thanh tra, thanh tra, Thanh tra Chính phủ. Ảnh: T.Thanh

Về nội dung này, Báo Thanh tra đã có cuộc trao đổi với Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt.

+ Thưa Phó Tổng Thanh tra, sau hơn một năm triển khai Kết luận số 77 và gần một năm thực hiện Nghị quyết 170, xin ông cho biết những kết quả nổi bật nhất mà các địa phương đã đạt được?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Có thể khẳng định, đây là một trong những chủ trương rất đúng đắn, kịp thời của Bộ Chính trị và Quốc hội. Ngay sau khi các văn bản được ban hành, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt với tinh thần “làm đến đâu dứt điểm đến đó”.

Thanh tra Chính phủ đã bám sát Kết luận 77, Nghị quyết 170, đôn đốc, hướng dẫn 5 tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Tây Ninh tổ chức triển khai thực hiện.

Kết quả đến ngày 15/10/2025, có 5 địa phương đã rà soát, xử lý 2.161 dự án, cơ sở nhà đất nằm trong phạm vi Đề án 153. Trong đó, 1.759 dự án đã hoàn thành việc xử lý, đạt 81,39%, với tổng giá trị vốn đầu tư khoảng 220.433 tỷ đồng và 6.101 ha đất được đưa vào khai thác, sử dụng.

Đáng chú ý, Đà Nẵng dẫn đầu với tỷ lệ xử lý 82,45% (1.678/2.035 dự án); Khánh Hòa đạt 72,3% (55/76 dự án); Hà Nội đạt 63,15% (24/38 dự án). Các dự án sau xử lý đã phát huy hiệu quả, góp phần giải phóng hàng trăm nghìn tỷ đồng nguồn lực xã hội bị “đóng băng” nhiều năm.

Có thể nói, kết quả này thể hiện nỗ lực lớn, đồng thời khẳng định tính khả thi của cơ chế, chính sách đặc thù được ban hành theo Nghị quyết 170 và Nghị định 76 của Chính phủ.

+ Phó Tổng Thanh tra đánh giá như thế nào về vai trò của Thanh tra Chính phủ trong quá trình tham mưu, điều phối, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Ngay từ đầu, Thanh tra Chính phủ được Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì phối hợp, hướng dẫn và tổng hợp kết quả thực hiện. Chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, vừa mang tính cấp bách, vừa có ý nghĩa chiến lược trong việc “hóa giải điểm nghẽn” cho phát triển.

Thanh tra Chính phủ đã ban hành Văn bản số 2456 đôn đốc 5 địa phương rà soát, báo cáo kết quả; tham mưu Thủ tướng Chính phủ tổ chức Hội nghị toàn quốc ngày 17/7/2025 để đánh giá kết quả bước đầu; đồng thời, tổng hợp báo cáo trình Chính phủ, Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 551 ngày 13/10/2025.

Một điểm rất đáng chú ý là Thanh tra Chính phủ không chỉ tổng hợp số liệu mà còn phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tham mưu xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, trong đó có Nghị định số 76 và Nghị định số 91 tạo hành lang pháp lý cho việc xác định giá đất, tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến các dự án BT, đất công và khu vực đặc thù.

Đồng thời, chúng tôi thường xuyên làm việc trực tiếp với từng địa phương, yêu cầu báo cáo định kỳ, cập nhật tiến độ trên Hệ thống quản lý dữ liệu 751, đảm bảo việc theo dõi, giám sát minh bạch, chặt chẽ và có trách nhiệm.

+ Trong quá trình thực hiện, còn những khó khăn, vướng mắc nào, thưa Phó Tổng Thanh tra?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Thực tế, việc tháo gỡ cho các dự án đất đai tồn đọng là công việc rất phức tạp, nhạy cảm, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành và nhiều đối tượng lợi ích khác nhau. Những khó khăn chủ yếu có thể chia làm ba nhóm:

Thứ nhất, về quy trình, thủ tục hành chính và pháp lý. Nhiều dự án phải rà soát lại quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quy hoạch xây dựng, hồ sơ pháp lý chưa hoàn thiện; thậm chí, có dự án phải chờ điều chỉnh quy hoạch, dẫn tới kéo dài thời gian xử lý.

Thứ hai, có nội dung, có dự án phải chờ việc xử lý của cơ quan chức năng, cơ quan tiến hành tố tụng.

Thứ ba, sự phối hợp giữa các bên liên quan gồm cơ quan quản lý, nhà đầu tư, người dân chưa thật sự đồng bộ. Ở một số nơi, người dân và doanh nghiệp có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chưa phối hợp đầy đủ trong quá trình xử lý.

Dù vậy, điều quan trọng là không có địa phương nào gặp vướng mắc về cơ chế, chính sách. Tất cả các quy định tại Kết luận 77, Nghị quyết 170, Nghị định 76 và Nghị định 91 đã đủ cơ sở pháp lý để triển khai. Vấn đề còn lại là tổ chức thực hiện sao cho đồng bộ, quyết liệt và đúng tiến độ.

+ Với vai trò cơ quan đôn đốc, Thanh tra Chính phủ rút ra những bài học kinh nghiệm gì trong việc triển khai Kết luận 77 và Nghị quyết 170, thưa Phó Tổng Thanh tra?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Từ thực tiễn triển khai tại 5 tỉnh, thành phố, chúng tôi rút ra một số bài học sâu sắc.

Một là, phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Chỉ khi có sự chỉ đạo thống nhất từ trên xuống thì các địa phương mới có căn cứ, tự tin để xử lý những vấn đề phức tạp, nhạy cảm.

Hai là, vai trò người đứng đầu địa phương có tính quyết định. Thực tế cho thấy, nơi nào Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp chỉ đạo, thành lập tổ công tác thì nơi đó tiến độ triển khai nhanh, kết quả rõ. Đà Nẵng và Khánh Hòa là những ví dụ điển hình.

Ba là, phải phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, trong khuôn khổ pháp luật. Cán bộ nếu chỉ sợ sai, né tránh thì công việc không thể chuyển động.

Bốn là, cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, số hóa hồ sơ, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tập trung, minh bạch. Đây là điều kiện tiên quyết để tránh sai sót, thất lạc hồ sơ, đồng thời giúp theo dõi tiến độ, phân tích rủi ro hiệu quả hơn.

Năm là, phải phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương. Các cơ quan cần hướng dẫn rõ ràng, trả lời kịp thời khi có vướng mắc, tránh tình trạng đùn đẩy hoặc chờ đợi ý kiến quá lâu.

Những bài học này không chỉ có giá trị trong việc tháo gỡ các dự án hiện hữu, mà còn là kinh nghiệm quý cho các chính sách phát triển đất đai, đầu tư trong tương lai.

+ Thưa Phó Tổng Thanh tra, để hoàn thành mục tiêu trong năm 2025, Thanh tra Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo những nhiệm vụ trọng tâm nào trong thời gian tới?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Chúng tôi xác định năm 2025 là giai đoạn bản lề để hoàn thành dứt điểm việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án, đất đai thuộc Đề án 153 theo Kết luận 77 và Nghị quyết 170.

Thanh tra Chính phủ sẽ tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ lớn:

Thứ nhất, tăng cường kiểm tra, đôn đốc, đánh giá tiến độ thực hiện tại 5 địa phương, đảm bảo nguyên tắc “6 rõ” là rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ kết quả, rõ thẩm quyền.

Thứ hai, phối hợp các bộ, ngành Trung ương để hướng dẫn, giải quyết dứt điểm các vướng mắc còn lại, nhất là liên quan đến giá đất, chuyển mục đích sử dụng đất, xác định nghĩa vụ tài chính, và xử lý các vụ án, vụ việc liên quan.

Thứ ba, đề xuất cơ chế, chính sách mở rộng đối với các dự án, đất đai có tình huống pháp lý tương tự, nhằm tạo sự đồng bộ và tránh khiếu kiện kéo dài

Đồng thời, Thanh tra Chính phủ kiến nghị các cơ quan tố tụng đẩy nhanh tiến độ xét xử, tránh để “tắc nghẽn” trong khâu pháp lý, làm chậm việc triển khai.

Mục tiêu cuối cùng là đến cuối năm 2025, hoàn thành cơ bản toàn bộ khối lượng công việc, tổng kết, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội. Quan trọng hơn, qua đó, chúng ta sẽ tạo nền tảng pháp lý, cơ chế vận hành ổn định, không để phát sinh các tồn đọng tương tự trong tương lai.

+ Nhìn về tổng thể, ông kỳ vọng gì ở kết quả của quá trình này đối với phát triển kinh tế - xã hội và công tác thanh tra trong giai đoạn tới?

- Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt: Khi bắt tay vào thực hiện, chúng tôi luôn xác định mục tiêu lớn nhất không chỉ là “xử lý dứt điểm” mà là “khơi thông nguồn lực, phục vụ phát triển”. Việc hàng nghìn dự án được tháo gỡ không chỉ giúp giải phóng hàng trăm nghìn tỷ đồng vốn đầu tư mà còn tạo lòng tin của người dân và doanh nghiệp vào sự quyết tâm, minh bạch của Nhà nước.

Đây cũng là bước thử nghiệm quan trọng để đánh giá tính hiệu quả của cơ chế đặc thù, là “điểm khởi đầu” cho việc xây dựng các mô hình xử lý dự án tồn đọng ở phạm vi rộng hơn.

Với Thanh tra Chính phủ, quá trình này cũng là dịp nâng cao năng lực điều phối, giám sát, đôn đốc; đổi mới phương thức thanh tra, chuyển từ “phát hiện - xử lý” sang “phát hiện - tháo gỡ - kiến tạo”.

Chúng tôi tin rằng, với quyết tâm của hệ thống chính trị, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và sự đồng hành của các địa phương, năm 2025 sẽ là năm tạo dấu ấn rõ rệt trong việc giải phóng nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và củng cố lòng tin xã hội vào công tác thanh tra, giám sát của Nhà nước.

+ Xin trân trọng cảm ơn Phó Tổng Thanh tra!