Hài hòa hóa pháp luật các quốc gia ASEAN để phát triển toàn diện, bền vững

Quá trình hội nhập ASEAN đã làm phát sinh nhu cầu hài hòa hóa pháp luật và ngược lại thúc đẩy quá trình hội nhập càng trở nên sâu rộng, hiệu quả hơn giữa các quốc gia khu vực ASEAN. Hài hòa hóa pháp luật tạo cơ sở cho sự hình thành một thể chế liên kết khu vực dựa trên nền tảng luật lệ, một cộng đồng ASEAN thống nhất trong sự đa dạng. Đây là nội dung trọng tâm của Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “Hài hòa hóa pháp luật giữa các quốc gia ASEAN hướng tới phát triển toàn diện và bền vững” do Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp cùng các cơ quan liên quan tổ chức vào ngày 10/7.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Văn Nhiêm, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, Hội nhập ASEAN và hài hòa pháp luật trong ASEAN có mối quan hệ mật thiết với nhau. Cộng đồng các quốc gia ASEAN ngày càng khẳng định vai trò và tầm ảnh hưởng với khu vực và thế giới. Hài hòa hóa pháp luật giữ vai trò quan trọng, là tiến trình song hành không thể thiếu khi hội nhập trong ASEAN. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới và khu vực đang biến động phức tạp, khó lường; quá trình toàn cầu hóa tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất ổn địa chính trị, các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng… là những thách thức không nhỏ với Cộng đồng ASEAN.

Để vượt qua thách thức, hiện thực hóa mục tiêu trên, các quốc gia thành viên phải cùng nhau hướng tới một ASEAN kết nối chặt chẽ hơn, thúc đẩy các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi thông tin và tiếp nhận các xu hướng phát triển pháp luật mới đang hình thành..., Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Văn Nhiêm chia sẻ.

Đi sâu vào trụ cột kinh tế, Giáo sư tiến sỹ Pasha L. Hsieh, Trường Đại học Quản lý Singapore (Singapore Management University) nhấn mạnh việc hài hòa hóa các chuẩn mực thương mại bền vững - thể chế khu vực xanh. Ông đề cập đến các sáng kiến xanh do Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á thúc đẩy. Việc nắm rõ những động lực này là rất quan trọng để điều hướng phát triển bền vững thương mại gắn với môi trường và góp phần thúc đẩy hài hòa hóa các khía cạnh pháp lý liên quan.

Tiến sỹ Nguyễn Quỳnh Anh, Trưởng Bộ môn Luật ASEAN và các Liên kết quốc tế, Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, để tạo lập một môi trường đầu tư minh bạch, dễ dàng và thuận lợi cho nhà đầu tư, việc hài hòa hóa pháp luật về đầu tư giữa các quốc gia thành viên trở thành một yêu cầu cấp thiết nhằm tạo thuận lợi trong quá trình thực thi.

Qua khảo cứu pháp luật đầu tư của một số quốc gia ASEAN ở Singapore, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam, Tiến sỹ Nguyễn Quỳnh Anh chỉ ra cơ hội và thách thức trong quá trình hài hòa hóa pháp luật bao gồm sự khác biệt về văn hóa pháp lý, mức độ phát triển kinh tế, và chính sách ưu tiên quốc gia… Việc tạo ra một khung pháp lý đồng nhất là yếu tố then chốt để hài hòa hóa pháp luật về đầu tư hướng đến nền tảng pháp lý chung trong khu vực; thúc đẩy đầu tư và phát triển kinh tế trong khuôn khổ ASEAN.

Tiến sỹ Nguyễn Quỳnh Anh cho rằng các quốc gia trong khu vực cần đẩy mạnh hợp tác, chia sẻ chuẩn mực ứng xử, thông tin và đối thoại thường xuyên; cần có cách nhìn thoáng hơn về vấn đề chủ quyền quốc gia khi tham gia vào các quan hệ thương mại và đầu tư. Hài hòa hóa pháp luật đầu tư cần được nhìn rộng hơn trong tổng thể một hệ thống pháp luật có liên quan tới lĩnh vực đầu tư. Đồng thời, cần nâng cao năng lực và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho cơ quan nhà nước, thiết lập cơ chế giám sát và đánh giá tiến trình hài hòa hóa pháp luật đầu tư trong khu vực ASEAN, xây dựng cổng thông tin chung của ASEAN về đầu tư...

Tại hội thảo, các đại biểu trao đổi, thảo luận về hài hòa hóa pháp luật trong ASEAN, cơ hội và thách thức; các yếu tố rào cản, khả năng hài hòa hóa pháp luật của các quốc gia ASEAN trong lĩnh vực Tư pháp quốc tế; định vị tương lai cho một ASEAN thống nhất trong đa dạng. Các đại biểu cũng chia sẻ về phát triển bền vững trong các lĩnh vực pháp luật; hướng tới hài hòa pháp luật về lao động ở ASEAN - góc nhìn từ Việt Nam; xây dựng khung pháp lý chung ASEAN về chuyển dữ liệu quốc tế: kinh nghiệm từ Liên minh châu Âu…/.

Thanh Vũ