Bầu cử sơ bộ mất kịch tính, cử tri Mỹ dự đoán kết quả màn tái đấu Trump-Biden

Bà Nikki Haley, cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc ngày 6/3 đã tuyên bố dừng cuộc đua giành đề cử ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa. Với quyết định này, ông Donald Trump trở thành ứng viên duy nhất của đảng Cộng hòa cho cuộc bầu cử tổng thống 2024.

Ở phía đảng Dân chủ, ứng cử viên Dean Phillips, Hạ nghị sỹ bang Minessota cũng đã tuyên bố rút lui. Việc ông Phillips từ bỏ cuộc đua khiến nhà hoạt động Marianne Williamson trở thành đối thủ cuối cùng còn lại của Tổng thống Biden.

Cục diện cuộc đua sơ bộ ở mỗi đảng đã mất đi sự kịch tính khi ưu thế áp đảo hoàn toàn thuộc về Tổng thống Joe Biden ở phía đảng Dân chủ và người tiền nhiệm Donald Trump bên đảng Cộng hòa. Cho đến thời điểm này, người dân Mỹ đã bắt đầu chuyển sang đánh giá xem ai sẽ là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay.

Hiện tỷ lệ ủng hộ ông Biden tiếp tục tái đắc cử thấp hơn ông Trump. Theo một số kết quả thăm dò dư luận mới nhất, ông Biden có khoảng 43-44% cơ hội tiếp tục ở lại Nhà Trắng trong khi tỷ lệ ủng hộ ông Trump là khoảng 46-48%.

Những điều chưa từng có tiền lệ

Dù không phải là màn tái đấu đầu tiên trong lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ, nhưng cuộc bầu cử năm nay vẫn được đánh giá là sẽ chưa từng có tiền lệ.

Chưa bao giờ nước Mỹ phải lựa chọn giữa hai ứng cử viên nhiều tuổi như vậy, khi ông Joe Biden đã 81 tuổi và ông Donald Trump đã 77 tuổi. Cũng chưa bao giờ trong lịch sử hiện đại họ phải lựa chọn giữa hai ứng cử viên tiềm năng và đều từng là tổng thống Mỹ nhưng lại có tỷ lệ ủng hộ thấp như hiện nay.

Chưa bao giờ có một chiến dịch tranh cử nào lại diễn ra theo kiểu chia đôi đường đi với phòng xử án khi cựu Tổng thống Donald Trump phải đối mặt với hàng cáo buộc hình sự và nhiều vụ kiện dân sự khác.

Trong khi đó, Tổng thống đương nhiệm Joe Biden phải đối mặt với những hoài nghi về tuổi tác và thể lực để tiếp tục phục vụ vai trò tổng thống.

Theo cuộc thăm dò của Wall Street Journal, ông Biden sẽ phải thuyết phục một lượng lớn người dân Mỹ rằng ông có đủ trí lực để đảm đương vị trí được coi là khó khăn nhất thế giới, vì gần 3/4 số cử tri cho rằng ông đã quá lớn tuổi để tái tranh cử.

Ông Trump sẽ phải thuyết phục cử tri rằng các cáo buộc hình sự và các vụ kiện dân sự bất lợi sẽ không theo ông vào Nhà Trắng và cản trở hiệu quả công việc của ông. Cuộc thăm dò của WSJ cho thấy nếu ông Trump bị kết án, điều đó sẽ làm tổn hại đến vị thế chính trị của cựu Tổng thống.

Elaine Kamarck, thành viên cấp cao về Nghiên cứu Quản trị tại Brookings và là thành viên của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ, cho biết: “Nếu bạn định sử dụng cụm từ ‘chưa từng có tiền lệ’ thì đúng là như vậy”.

Phá vỡ truyền thống

Donald Trump là một nhân vật “độc nhất vô nhị” trong nền chính trị Mỹ khi ông không phải là người lãnh đạo một chính đảng được thống nhất bằng một triết lý điều hành nhất quán mà là người chỉ huy một phong trào được xây dựng dựa trên cá tính của ông.

Ông Trump đã thay đổi hầu hết mọi kỳ vọng về cách thức tiến hành các chiến dịch, bao gồm cả việc tìm cách giao tiếp trực tiếp với những người ủng hộ thông qua nền tảng truyền thông xã hội của riêng ông.

Ông Trump cũng đã phá vỡ truyền thống khi dành nhiều thời gian để công kích những đối thủ ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa của ông. Vào thời điểm này, những gì mà các ứng viên thường làm là cố gắng đoàn kết nội bộ đảng của mình và thu hút những cử tri đã ủng hộ các ứng cử viên khác trong cuộc bầu cử sơ bộ.

Cho đến thời điểm hiện tại, cả ông Trump và ông Biden đều đã hiểu quá rõ về những gì một chiến dịch tranh cử quốc gia thường đòi hỏi. Đối với ông Trump, đây sẽ là lần thứ ba ông tranh cử tổng thống. Còn đối với ông Biden, đây sẽ là chiến dịch tranh cử thứ năm của ông với tư cách là ứng cử viên tổng thống hoặc phó tổng thống.

Bởi vì cả hai ứng cử viên đều đã quá quen thuộc và đã từng là tổng thống, nên không thể nói rằng các cử tri vẫn chưa biết rõ hoặc còn điều gì nghi ngờ về ông Joe Biden hay ông Donald Trump. Điều đó cho thấy chiến dịch tranh cử có thể bị ảnh hưởng bởi các sự kiện bên ngoài cũng nhiều không kém gì hình ảnh hoặc chính sách của bản thân ứng cử viên.

Ông Tony Fabrizio, hiện đang làm việc cho siêu ủy ban hành động chính trị (PAC) ủng hộ ông Trump cho biết: “Hiện tại, chúng tôi đang tập trung vào vấn đề nhập cư và kinh tế. Nếu trọng tâm chuyển sang các vấn đề mà ông Biden có xu hướng làm tốt hơn thì điều đó sẽ mang lại lợi thế cho ông Biden”.

Tim Pawlenty, cựu Thống đốc bang Minnesota và từng tham gia cuộc đua giành đề cử ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, cho rằng cuộc đua hiện nay đang dẫn tới “cuộc tái đấu” giữa hai đối thủ cũ và điều quan trọng là phải tập trung vào các vấn đề đã thay đổi kể từ năm 2020.

Các thành viên đảng Dân chủ cho rằng những thay đổi so với lần gần đây nhất cử tri Mỹ lựa chọn giữa ông Trump và ông Biden vào năm 2020 là quyền phá thai và cuộc bạo loạn tại Điện Capitol ngày 6/1/2021.

Tỷ lệ ủng hộ thấp

Một điểm đáng lưu ý, màn tái đấu giữa ông Trump và ông Biden là cuộc tranh cử mà rất ít người Mỹ mong muốn. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy cả hai đều có tỷ lệ ủng hộ thấp.

Năm 2016, ông Trump và ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Hillary Clinton đều không được nhiều người ưa thích khi họ đang trên đà giành được đề cử của đảng mình. Khi đó, điều này đánh dấu một điểm thấp trong lịch sử nước Mỹ vì có tới 2 lựa chọn bị chỉ trích rộng rãi. Nhưng mức độ “không ưa thích” đối với hai ứng cử viên hiện nay thậm chí còn lớn hơn.

Cuộc thăm dò của Journal/NBC News vào tháng 5/2016 cho thấy 41% cử tri có quan điểm “rất tiêu cực” đối với bà Clinton và 44% đối với ông Trump. Trong khi đó, tỷ lệ cử tri có quan điểm “rất không tán đồng” đối với cả ông Biden và ông Trump hiện nay đều ở mức khoảng 50%.

Dù vậy, ông Mike Bocian, một nhà thăm dò ý kiến cho đảng Dân chủ, nói rằng lịch sử không chỉ dẫn gì nhiều về cách đọc con số thăm dò của năm 2024 để dự đoán cuộc bầu cử sắp tới sẽ diễn ra như thế nào.