“Siết” phát hành trái phiếu riêng lẻ để doanh nghiệp không trục lợi chính sách
Theo Chủ tịch Quốc hội, xác định điều kiện hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu riêng lẻ là biện pháp phòng ngừa vi phạm từ sớm.
Sáng 9/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Ở lần sửa đổi này, dự luật bổ sung quy định doanh nghiệp chỉ được phát hành trái phiếu riêng lẻ khi tổng nợ phải trả không quá 5 lần vốn chủ sở hữu (theo báo cáo tài chính gần nhất).
Quy định này không áp dụng với tổ chức phát hành là doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị phát hành trái phiếu để làm dự án bất động sản, ngân hàng, bảo hiểm, công ty môi giới bảo hiểm, chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư.
2 phương án về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp
Điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ là nội dung nhận được nhiều ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội.
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, thường trực ủy ban này thấy việc quy định các điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ lưỡng theo hướng nâng cao chất lượng trái phiếu doanh nghiệp, tăng cường minh bạch, kiểm soát rủi ro, đáp ứng nhu cầu tiếp cận nguồn cung vốn cho doanh nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi. Ảnh: P.Thắng
“Đa số những vấn đề phát sinh về thanh toán trái phiếu riêng lẻ diễn ra trong thời gian vừa qua đều liên quan đến nhóm doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, là đối tượng được loại trừ tại dự thảo luật”, ông Mãi nói.
Việc quy định tại luật mức tỷ lệ cụ thể là 5 lần, theo Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, “khó bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành đáp ứng nhu cầu thực tiễn”. Trong khi, nội dung tương tự tại các pháp luật chuyên ngành đều đang được quy định chi tiết tại các văn bản dưới luật.
Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về 2 phương án.
Phương án 1, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội.
Theo đó, dự thảo luật quy định theo hướng điều kiện về hệ số nợ, giá trị phát hành trên vốn chủ sở hữu để phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, theo ngành, nghề, lĩnh vực cụ thể và mức độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.
Phương án 2, nhất trí với việc quy định tại dự thảo luật về tỷ lệ giữa nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 5 lần.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý kỹ thuật để bảo đảm cụ thể áp dụng đối với điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của các đối tượng được loại trừ.
“Siết” phát hành trái phiếu riêng lẻ để loại doanh nghiệp kinh doanh không trung thực
Tán thành với báo cáo của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói, trái phiếu riêng lẻ là sản phẩm tài chính rủi ro. Người mua trái phiếu tự mình đánh giá mức độ rủi ro và chịu trách nhiệm về rủi ro khi mua trái phiếu.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: P.Thắng
Theo Chủ tịch Quốc hội, thực tế vừa qua đã xảy ra các vụ vi phạm pháp luật về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
“Doanh nghiệp phát hành trái phiếu tràn lan, sự buông lỏng quản lý của cơ quan Nhà nước, cũng như kẽ hở pháp luật, dẫn đến doanh nghiệp không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu đầy đủ, đúng hạn. Điều này, dẫn đến nhà đầu tư trái phiếu khiếu kiện rồi Nhà nước phải có biện pháp can thiệp", Chủ tịch Quốc hội nói.
Từ đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, xác định điều kiện hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu riêng lẻ là biện pháp phòng ngừa từ sớm, nhằm khắc phục tình trạng nêu trên.
Chính phủ khẳng định việc quy định tỷ lệ nói trên không ảnh hưởng đến việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Song Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ quy định tỷ lệ này trong luật có ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của Chính phủ hay không? Quy định tỷ lệ ngay trong luật hay giao Chính phủ quy định chi tiết sẽ tối ưu hơn?
Theo gợi mở của Chủ tịch Quốc hội, luật nên giao cho Chính phủ chịu trách nhiệm quy định và hướng dẫn cụ thể.
Giải trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện mỗi nước đưa ra quy định khác nhau về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp chưa niêm yết là tổng nợ phải trả tối đa 3-5 lần vốn chủ sở hữu.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình về việc phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp. Ảnh: P.Thắng
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc bổ sung quy định về điều kiện hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm tăng năng lực về tài chính với doanh nghiệp phát hành, hạn chế những rủi ro thanh toán trái phiếu với doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư.
Giá trị trái phiếu dự kiến phát hành không quá 5 lần vốn chủ sở hữu về cơ bản không ảnh hưởng việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.
“Siết phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm đảm bảo doanh nghiệp có nhu cầu về vốn, hoạt động minh bạch thì có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn trung, dài hạn. Đồng thời, quy định này cũng loại bỏ doanh nghiệp kinh doanh không trung thực, trục lợi chính sách”, Bộ trưởng Thắng nói.
Tư lệnh ngành Tài chính đồng thời đề nghị quy định nội dung này tại dự thảo luật, thay vì nghị định hướng dẫn để “đảm bảo thực hiện được ngay”.
Dự kiến Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự thảo luật này vào ngày 17/6.
