"Tay chơi mới" trên thị trường trái phiếu

Trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục là kênh huy động vốn quan trọng, song đang có xu hướng tập trung mạnh mẽ vào hai lĩnh vực bất động sản và ngân hàng. Ảnh: VGP.

Trái phiếu đổ về bất động sản và ngân hàng

Thông tin từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, ngày 12/9/2025, Công ty Cổ phần May – Diêm Sài Gòn đã huy động thành công 500 tỷ đồng từ Trái phiếu. Lô trái phiếu dược đáo hạn vào ngày 12/09/2032.

Trước đó, ngày 9/9/2025, Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Bất động sản Thành Vinh phát hành thành công lô trái phiếu trị giá 610 tỷ đồng, kỳ hạn 96 tháng, đáo hạn tháng 9/2033. Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không tài sản bảo đảm, lãi suất 9,2%/năm, thanh toán gốc và lãi một lần khi đáo hạn.

Một doanh nghiệp bất động sản khác là Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Bất động sản Trường Minh đã phát hành đến 25.000 trái phiếu trong ngày 8/9/2025, qua đó huy động được 2.500 tỷ đồng. 

Lô trái phiếu này của Bất động sản Trường Minh được bảo lãnh phát hành với lãi suất 8,95%/năm. Trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và có kỳ hạn 12 tháng, đáo hạn vào tháng 9/2026, thanh toán gốc lãi một lần khi đến hạn.

Đáng chú ý, Thành Vinh chỉ mới tham gia kênh trái phiếu từ tháng 7/2025 nhưng đã liên tiếp thực hiện 5 đợt phát hành riêng lẻ, huy động tổng cộng 2.610 tỷ đồng. May – Diêm Sài Gòn cũng nhiều lần gọi vốn qua trái phiếu, giá trị lên đến hàng nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh bất động sản, nhóm ngân hàng cũng là những đơn vị tích cực hoạt động trên thị trường chứng khoán. Chỉ tính riêng trong tháng 8, HDBank, MB, ACB và Bac A Bank cùng thực hiện các đợt phát hành quy mô trên 1.000 tỷ đồng, tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của khối ngân hàng trên thị trường sơ cấp.

Còn theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 8 đạt xấp xỉ 46.000 tỷ đồng, tăng hơn 52% so với tháng 7. Trong đó, 73% giá trị phát hành thuộc về nhóm ngân hàng, 17% là của bất động sản.

Tính từ đầu năm đến nay, ngân hàng luôn là nhóm dẫn đầu về phát hành trái phiếu. Cả các nhà băng quốc doanh đến tư nhân đều tăng tốc phát hành trái phiếu. Các nhà băng phát hành nhiều nhất từ đầu năm đến nay là ABBank, Techcombank, ACB, BIDV, HDBank,…

Theo giới phân tích, phát hành trái phiếu ngân hàng năm nay sẽ tăng mạnh, khi tín dụng tăng tốc.

Dù phát hành khởi sắc, nhiều áp lực vẫn đang hiện hữu

Tuy thị trường trái phiếu đang ghi nhận sự sôi động ở kênh phát hành sơ cấp, bức tranh toàn cảnh vẫn còn những gam màu xám.

Tháng 8 vừa qua, một doanh nghiệp bất động sản thông báo chậm trả 1.000 tỷ đồng trái phiếu. Đây đã là lần chậm trả thứ ba trên bốn mã trái phiếu đang lưu hành, với tổng mệnh giá 2.400 tỷ đồng. Diễn biến này một lần nữa cho thấy rủi ro vẫn tập trung tại nhóm doanh nghiệp bất động sản có sức khỏe tài chính yếu và từng nhiều lần “trễ hẹn” với trái chủ.

Theo thống kê, trong số 14 tổ chức phát hành có trái phiếu đáo hạn trong tháng 9/2025, có tới 4 đơn vị sở hữu hồ sơ tín nhiệm yếu hoặc thấp hơn. Đáng chú ý, 2 trong số này đã từng ghi nhận chậm trả. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng áp lực chậm trả chưa hề thuyên giảm, đặc biệt trong bối cảnh các đợt đáo hạn tập trung ngày càng nhiều. 

Ở chiều ngược lại, thị trường cũng ghi nhận những điểm sáng trong xử lý nghĩa vụ nợ. Ngày 1/8, Công ty Cổ phần Hưng Thịnh Quy Nhơn đã thanh toán thành công 4.000 tỷ đồng trái phiếu đến hạn, giúp tỷ lệ thu hồi nợ gốc chậm trả toàn thị trường tăng lên 36,3%, cao hơn mức 34,9% của tháng trước. Doanh nghiệp này đồng thời đã có lãi trở lại sau hai năm thua lỗ, khẳng định hiệu quả của các biện pháp tái cấu trúc nợ và cải thiện dòng tiền.

Việc trái phiếu tiếp tục đổ dồn vào bất động sản và ngân hàng phản ánh đúng đặc thù của nền kinh tế Việt Nam: một bên là lĩnh vực luôn khát vốn trung – dài hạn để triển khai dự án, một bên là hệ thống tài chính giữ vai trò huyết mạch dòng vốn.

Tuy nhiên, mức độ tập trung quá lớn cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là thị trường bất động sản. Có thể thấy, phần lớn doanh nghiệp phát hành trái phiếu hiện đang phụ thuộc nhiều vào dòng vốn huy động bên ngoài. Khi thị trường gặp khó, nguy cơ chậm trả hoặc vỡ nợ càng cao, tạo áp lực lan tỏa đến nhà đầu tư cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng, để thị trường phát triển bền vững, cần tiếp tục siết chặt minh bạch thông tin, nâng cao chuẩn mực xếp hạng tín nhiệm và đa dạng hóa cơ cấu nhà đầu tư. Đồng thời, doanh nghiệp bất động sản muốn khôi phục niềm tin phải chú trọng tái cấu trúc, cân đối dòng tiền, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào trái phiếu.

Về triển vọng, thị trường trái phiếu được dự báo sẽ duy trì đà sôi động trong những tháng cuối năm, nhất là khi tín dụng tăng tốc và nhiều dự án bất động sản được khởi động trở lại. Song, rủi ro chậm trả sẽ vẫn hiện hữu, đòi hỏi nhà đầu tư phải chọn lọc kỹ lưỡng và cơ quan quản lý tiếp tục giám sát chặt chẽ để tránh lặp lại “bóng ma” đổ vỡ từng ám ảnh thị trường.