OCOP nở rộ trong lòng nông thôn mới, nông dân xứ Nghệ 'tiền đầy túi'

Khi “thương hiệu làng” mang diện mạo mới

Cứ mỗi khi vào cao điểm, tại xã Trung Lộc, ông Hoàng Duy Sỹ, thành viên Tổ hợp tác nuôi ong lấy mật Trung Lộc, lại tất bật thu hoạch, xử lý chất lượng sản phẩm, rồi nhãn mác trên từng chai mật ong.

Địa chỉ ghi trên bao bì được điều chỉnh theo tên gọi mới của xã sau sáp nhập. Thay đổi tưởng chừng đơn giản, nhưng với ông Sỹ, đó là dấu mốc để sản phẩm quê mình khoác lên chiếc áo chuyên nghiệp hơn, đồng bộ thương hiệu, tăng thêm uy tín trên thị trường.

Các sản phẩm OCOP ở Nghệ An đang cho giá trị ngày càng cao.

Tổ hợp tác ong mật Trung Lộc có hơn 20 thành viên, cung ứng hàng nghìn lít mật ong mỗi năm. Sau khi sáp nhập xã, quy mô sản xuất lớn hơn, nguồn nguyên liệu dồi dào hơn, liên kết sản xuất – tiêu thụ chặt chẽ hơn.

Đáng chú ý, để thúc đẩy kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới tại địa phương, chính quyền xã Trung Lộc cũng đặc biệt quan tâm hỗ trợ, coi mật ong là một trong 5 sản phẩm OCOP trọng điểm, bên cạnh hành tăm, bưởi Diễn, dưa lê vàng và dưa lưới.

Ông Trần Nguyên Hòa, Chủ tịch UBND xã Trung Lộc, chia sẻ: “Trước đây, mỗi xã chỉ có 1 sản phẩm OCOP, nay sau sáp nhập, xã Trung Lộc có đến 5 sản phẩm. Đây là nền tảng để nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân”.

Cũng giống như ở Trung Lộc, tại xã Minh Châu, sau khi hợp nhất từ 4 xã cũ, địa phương có thêm nhiều sản phẩm đặc trưng như hành tăm, hạt sen, bún, bánh mướt, bánh ram…

Lãnh đạo UBND xã Minh Châu cho hay, xã không chỉ duy trì sản phẩm truyền thống, mà còn tìm hướng phát triển mới như lúa gạo thương phẩm, sản phẩm từ sen hay hàng lưu niệm gắn với chùa Cổ Am. Những sản phẩm này sẽ được hoàn thiện hồ sơ OCOP, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân, từ đó góp phần đẩy nhanh quá trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

"Hạt nhân" của sản phẩm OCOP

Những thay đổi này cho thấy OCOP Nghệ An đang đi đúng hướng, từ chỗ manh mún, nhỏ lẻ đã hình thành mạng lưới liên kết bền chặt, với sự tiên phong của các tổ hợp tác và HTX – những “bà đỡ” của kinh tế nông thôn.

Theo thống kê, đến giữa tháng 8/2025, toàn tỉnh Nghệ An có 743 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Nếu tính theo 412 xã cũ, bình quân mỗi xã chỉ có 1,8 sản phẩm; còn hiện nay với 130 xã mới, bình quân đạt 5,7 sản phẩm/xã – một con số ấn tượng.

Thành công trong phát triển sản phẩm OCOP là một trong những nền tảng để Nghệ An nâng tầm nông thôn mới tại các địa phương. Đáng chú ý, từ chăn nuôi, trồng trọt đến thủ công mỹ nghệ, hầu hết sản phẩm OCOP tiêu biểu đều gắn với mô hình kinh tế hợp tác.

Các HTX, tổ hợp tác không chỉ giúp tập hợp nông dân, chuẩn hóa quy trình sản xuất, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, mà còn là cầu nối đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, kết nối siêu thị, và đặc biệt là mở rộng kênh bán hàng trực tuyến.

Thành công chuyển đổi nông nghiệp là điểm tựa xây dựng nông thôn mới Nghệ An.

Điển hình, HTX nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Diễn Nguyên (thuộc xã Minh Châu mới) đã xây dựng thành công thương hiệu hành tăm Diễn Nguyên, từ sản phẩm truyền thống trở thành OCOP 4 sao. HTX không chỉ sản xuất mà còn áp dụng truy xuất nguồn gốc, xây dựng bao bì, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể, đưa hành tăm lên sàn thương mại điện tử.

Hay tại xã Giai Xuân, những phụ nữ dân tộc thiểu số ở HTX Giai Xuân vẫn ngày ngày tước gai, xe sợi, đan võng. Từ đôi bàn tay khéo léo của họ, những chiếc võng gai truyền thống nay đã trở thành sản phẩm OCOP, không chỉ xuất hiện ở hội chợ, siêu thị mà còn “lên sóng” livestream, tiếp cận hàng nghìn khách hàng trực tuyến.

Nghệ nhân Trương Thị Thống chia sẻ: “Trước đây, tôi chỉ quen bán trong bản, nay tôi biết livestream, tự tin giới thiệu sản phẩm và được khách hàng khắp nơi hỏi mua”.

Chính những HTX đã đào tạo, hỗ trợ thành viên mạnh dạn tham gia “sân chơi mới” trên không gian mạng. Không chỉ bán được hàng, các hộ sản xuất, thành viên HTX còn học cách kể câu chuyện thương hiệu, thay đổi tư duy sản xuất – kinh doanh.

Động lực mới cho nông thôn mới

Để OCOP Nghệ An phát triển mạnh mẽ tạo đà cho xây dựng nông thôn mới như hiện tại, ngoài sự năng động của các HTX, không thể thiếu vai trò hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Nghệ An.

Trong những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Nghệ An đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực: từ tập huấn, đào tạo kỹ năng quản trị HTX, hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ OCOP, đến hỗ trợ vốn vay qua Quỹ hỗ trợ phát triển HTX. Nhiều HTX sản xuất nông nghiệp, thực phẩm sạch, dược liệu ở Nghệ An đã tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi để đầu tư máy móc, nhà xưởng, bao bì đạt chuẩn.

Ngoài ra, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Nghệ An còn đồng hành trong xúc tiến thương mại: tổ chức hội chợ, tuần lễ quảng bá sản phẩm OCOP Nghệ An tại Hà Nội, TP.HCM và nhiều tỉnh thành; hỗ trợ HTX đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Shopee… Nhờ đó, sản phẩm OCOP Nghệ An không chỉ đứng vững ở thị trường trong nước mà còn có cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế.

Nghệ An đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có ít nhất 1.000 sản phẩm OCOP, trong đó nhiều sản phẩm đạt hạng 4 – 5 sao. Để đạt mục tiêu này, tỉnh định hướng tập trung nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu sản phẩm đặc thù gắn với từng địa phương, đồng thời đẩy mạnh quảng bá trên các kênh truyền thống và hiện đại.

Thực tiễn ở Nghệ An cho thấy, mỗi sản phẩm OCOP không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn chứa đựng tinh hoa văn hóa, bản sắc vùng miền. Khi được chuẩn hóa, gắn với HTX và tổ chức sản xuất chuyên nghiệp, sản phẩm OCOP trở thành “hạt nhân” tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần quan trọng vào xây dựng nông thôn mới.

Từ những phiên chợ quê đến những buổi livestream trên mạng xã hội, từ những gói hành tăm dân dã đến chai mật ong vàng óng hay chiếc võng gai mộc mạc, sản phẩm OCOP Nghệ An đã và đang viết nên câu chuyện mới, câu chuyện của sự đổi thay, của tinh thần hợp tác, sáng tạo, và của khát vọng vươn xa.

OCOP vì thế không chỉ là chương trình phát triển sản phẩm, mà còn là nhịp cầu đưa nông thôn mới Nghệ An tăng tốc, đồng thời giữ gìn và lan tỏa bản sắc quê hương xứ Nghệ.

Vnbusiness