Thị trường chứng khoán: Cần xây dựng quỹ đầu tư theo hướng chuyên nghiệp

Hội nghị Ngành quỹ trong tiến trình phát triển thị trường chứng khoán và thu hút dòn vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam. Ảnh: PV

Tại thị trường chứng khoán, việc xây dựng các quỹ đầu tư hoạt động hiệu quả, quản trị rủi ro tốt, tuân thủ chuẩn mực quốc tế sẽ là nền tảng giúp Việt Nam thu hút dòng vốn chất lượng cao, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn mới.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phục hồi, kinh tế trong nước ổn định, tăng trưởng, ngành quỹ đầu tư đang đứng trước nhiều cơ hội để phát triển, đổi mới và hội nhập. Việc thúc đẩy tính chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả trong hoạt động đầu tư không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là yếu tố then chốt để ngành quỹ ngày càng khẳng định vai trò của mình trong việc kết nối nguồn vốn, phát triển thị trường chứng khoán bền vững và thu hút hơn nữa dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam, phục vụ phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới.

Sau nhiều năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về phát triển kinh tế - xã hội với các chính sách nhất quán trong việc xã hội hóa, đa dạng hóa nguồn lực cho đầu tư phát triển, thu hút có hiệu quả nguồn vốn trong nước và quốc tế. Với nỗ lực không ngừng, mức tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm 2021 - 2025 ước đạt khoảng 6,3%/năm, thuộc nhóm cao nhất thế giới và khu vực.

Trong năm 2025, dù chịu tác động của kinh tế toàn cầu và thiên tai, nền kinh tế vẫn giữ vững đà ổn định. Tăng trưởng GDP quý III ước đạt 8,23%, 9 tháng đạt 7,85%, dự báo cả năm ở mức 8,1 - 8,5%. CPI bình quân 9 tháng kiểm soát ở mức trên 3%. Thu hút FDI 9 tháng đạt 28,54 tỷ USD, tăng 15,2%. Vốn FDI thực hiện 18,8 tỷ USD, tăng 8,5%. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng dần qua các quý, thể hiện niềm tin của doanh nghiệp và nhà đầu tư vào môi trường đầu tư Việt Nam.

Trong bức tranh kinh tế vĩ mô tích cực, thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục đóng góp quan trọng cho tăng trưởng, dần trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả.

Minh chứng là, tổng mức vốn huy động 9 tháng năm 2025 đạt khoảng 394,3 nghìn tỷ đồng. Vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 78,5% GDP. Dư nợ trái phiếu đạt 22,3% GDP. Giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu tăng gần 39%, trên thị trường trái phiếu tăng 27,7% so với bình quân năm trước. Đáng chú ý, số tài khoản nhà đầu tư đến hết tháng 9 đạt hơn 11 triệu, tăng 19% so với cuối năm 2024, trong đó có hơn 18,8 nghìn tài khoản của tổ chức trong nước và gần 48 nghìn tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với sự phát triển đó, hoạt động quản lý quỹ đầu tư chứng khoán tại Việt Nam cũng đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến nay, thị trường có 43 công ty quản lý quỹ, quản lý tổng tài sản hơn 800 nghìn tỷ đồng, gấp 7 lần so với năm 2014, với tốc độ tăng trưởng bình quân 20%/năm.

Qua số liệu thống kê cho thấy, dư địa phát triển hiện nay vẫn còn rất lớn khi tỷ trọng giá trị tài sản quản lý trên GDP mới chiếm khoảng 6%, thấp hơn so với Thái Lan, Malaysia…

Một dấu mốc quan trọng là ngày 8/10, tổ chức FTSE Russell đã công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Sự kiện này không chỉ nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ tài chính thế giới mà còn mở ra cơ hội thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, thúc đẩy thay đổi về chất cho thị trường, đặc biệt là tăng tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức và phát triển ngành quỹ đầu tư theo hướng chuyên nghiệp, bền vững.

Chia sẻ về ngành quỹ tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, sự phát triển của ngành quỹ nói riêng, thị trường chứng khoán nói chung cần có sự đồng hành tham gia của các công ty quản lý quỹ, các thành viên thị trường.

Vì vậy, công ty quản lý quỹ, các thành viên thị trường tham gia chủ động, tích cực vào việc xây dựng các chính sách, góp ý các văn bản quy phạm pháp luật để phát triển ngành quỹ và thị trường chứng khoán minh bạch, hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế.

Thời gian tới, các công ty quản lý quỹ cần tiếp tục nâng cao năng lực của mình thông qua phát triển đội ngũ nhân sự có trình độ, quản trị rủi ro tốt nhằm tăng hiệu suất đầu tư, phát huy vai trò là các nhà quản lý tài sản chuyên nghiệp, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành quỹ. Bên cạnh đó, cần xây dựng và phát triển Chuẩn mực chung đạo đức nghề nghiệp của ngành. Đây sẽ là chuẩn mực cho các công ty quản lý quỹ trong việc tuân thủ quy định pháp luật, tự giám sát hoạt động, nâng cao đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề, thu hút hơn nữa và tạo dựng niềm tin của nhà đầu tư khi đầu tư thông qua quỹ.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cũng chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện quy định pháp lý hướng dẫn hoạt động của các quỹ đầu tư chứng khoán, tháo gỡ các điểm nghẽn trong quá trình hoạt động nhằm tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thúc đẩy vai trò của đầu tư tư nhân. Tập trung chiến lược cho phát triển các nhà đầu tư tổ chức thông qua mở rộng quy mô và phát triển đa dạng các loại hình quỹ đầu tư, các bộ chỉ số chứng khoán và sản phẩm phù hợp với nhu cầu, khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư; đa dạng kênh phân phối, tạo thuận lợi cho các công ty quản lý quỹ thành lập các quỹ đầu tư mới và xem xét đề xuất chính sách thuế đối với các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán.