Thay đổi quan trọng trong chế độ tiền lương mới

Báo cáo một số vấn đề lớn, cơ quan thẩm tra - Ủy ban Xã hội cho biết, dự án luật khi được trình Quốc hội đã chưa tính đến thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương, nên chưa dự liệu hết được tác động đến các quy định có liên quan.

Đáng chú ý, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương sẽ bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay và xây dựng chế độ tiền lương mới. Theo đó, mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới. Như vậy, từ ngày 1/7, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương sẽ phát sinh một số vấn đề liên quan đến dự án luật.

Do bãi bỏ “mức lương cơ sở” nên không còn căn cứ thực hiện việc điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH để tính lương hưu ; không còn căn cứ để tính hưởng một số chế độ BHXH và một số chế độ quy định ở các luật khác.

Bên cạnh đó, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của nhóm đối tượng thực hiện tiền lương do Nhà nước quy định sẽ tăng lên, qua đó tiền đóng BHXH cũng tăng lên đáng kể. Điều này sẽ làm tăng phần chi ngân sách Nhà nước đóng cho những đối tượng này.

Mặt khác, theo Ủy ban Xã hội, việc cải cách tiền lương cũng sẽ làm phát sinh chênh lệch khá lớn về lương hưu giữa người nghỉ hưu trước và sau ngày 1/7, nếu không thực hiện điều chỉnh cho đối tượng nghỉ hưu trước thời điểm này khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương.

Cơ quan thẩm tra dẫn chứng, nếu nghỉ hưu sau thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương (1/7/2024) từ 4 - 6 năm, lương hưu của người nghỉ hưu sau khi thực hiện chính sách tiền lương đã tăng 40-50% so với những người nghỉ hưu trước khi thực hiện chính sách tiền lương mới.

Cơ quan thẩm tra cho rằng, Chính phủ cần làm rõ căn cứ để tính quy đổi thành mức tiền tuyệt đối khi chuyển xếp lương mới; làm rõ căn cứ để tính và điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với mức lương cơ sở khi thực hiện chính sách cải cách tiền lương; cơ cấu tiền lương làm căn cứ để đóng BHXH.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần rà soát đầy đủ và báo cáo, đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung, bao gồm cả quy định việc thay thế “mức lương cơ sở” hiện hữu trong nhiều văn bản luật, nghị định, thông tư có liên quan.

Nêu ý kiến, cơ quan thẩm tra cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Xã hội tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi những quy định về cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần; việc điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH và các quy định liên quan đến “mức lương cơ sở” trong dự thảo luật.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ đề xuất phương án sửa đổi cụ thể trên cơ sở giải quyết thấu đáo những vấn đề đặt ra và báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.