Liên kết sản xuất - “chìa khóa” thúc đẩy giảm nghèo bền vững ở Krông Bông
Đẩy mạnh truyền thông, đổi mới cách tiếp cận và xây dựng các mô hình liên kết sản xuất là hướng đi đang tạo chuyển biến mạnh mẽ tại xã Krông Bông (Đắk Lắk). Từ thay đổi nhận thức đến hành động, người dân chủ động học hỏi, áp dụng kỹ thuật, cùng nhau hợp tác làm kinh tế để thoát nghèo, vươn lên phát triển bền vững.
Bà Trần Thị Thu, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp dâu tằm tơ Hòa Lễ (xã Krông Bông, Đắk Lắk) chia sẻ về quy trình chăm sóc và thu hoạch kén tằm. Ảnh: NG
Liên kết làm kinh tế - hướng đi tạo thu nhập bền vững
Được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Krông Kmar, xã Khuê Ngọc Điền và xã Hòa Lễ, xã Krông Bông hiện có 30 thôn, tổ dân phố, hơn 22.900 nhân khẩu thuộc 17 dân tộc. Địa bàn rộng, người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp nên liên kết sản xuất trở thành giải pháp phù hợp để tăng hiệu quả kinh tế và tạo sinh kế bền vững.
Tại thôn 29, xã Krông Bông, nghề trồng dâu nuôi tằm đang trở thành mô hình sinh kế tiêu biểu, minh chứng cho hiệu quả của liên kết kinh tế trong xóa nghèo.
Năm 2022, từ 20 hộ ban đầu, người dân đã liên kết thành lập Hợp tá xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp dâu tằm tơ Hòa Lễ, cùng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật và mở rộng sản xuất.
Đến nay, HTX phát triển lên 38 thành viên, quản lý 45ha dâu, trở thành mô hình kinh tế trọng điểm của xã.
Cán bộ địa phương và đại diện HTX Dịch vụ nông nghiệp dâu tằm tơ Hòa Lễ tham quan mô hình trồng dâu siêu lá tại thôn 29, xã Krông Bông, Đắk Lắk. Việc phát triển vùng nguyên liệu dâu tằm với giống năng suất cao là nền tảng vững chắc cho chuỗi liên kết sản xuất tơ tằm bền vững. Ảnh: NG
Điểm khác biệt của HTX là sự chủ động kết nối thị trường, duy trì liên kết với đơn vị cung cấp giống chất lượng cao, đơn vị thu mua tơ ổn định, hạn chế rủi ro cho bà con.
Các xã viên thường xuyên học hỏi lẫn nhau, kịp thời hỗ trợ khi tằm bị bệnh, kỹ thuật chăm sóc còn hạn chế. Sự liên kết này tạo nên chuỗi sản xuất khép kín, đảm bảo đầu vào, đầu ra rõ ràng, giúp nghề dâu tằm phát triển bền vững.
Ý tưởng chuyển đổi cây trồng xuất phát từ năm 2019, khi giá cà phê xuống thấp. Bà Trần Thị Thu, nay là Chủ nhiệm HTX, đã tiên phong khảo nghiệm mô hình dâu tằm với sự hỗ trợ kết nối của Hội Nông dân xã. Chỉ sau 4 tháng, mô hình cho thu hoạch và đem lại thu nhập ổn định, mở ra hướng đi mới cho bà con.
Địa phương cũng hỗ trợ vay vốn ưu đãi, mỗi xã viên được vay 30 triệu đồng/3 năm, lãi suất chỉ 0,6%, trả theo quý. Nhờ đó, người dân mạnh dạn mở rộng sản xuất, đầu tư giống mới, ứng dụng kỹ thuật.
Với lợi thế đất màu mỡ, HTX lựa chọn giống dâu siêu lá cho năng suất cao, tổ chức nuôi tằm gối lứa để đảm bảo sản xuất liên tục. Trung bình mỗi xã viên nuôi 40 hộp tằm/tua, cho sản lượng 2–2,5 tấn kén, thu nhập 15 triệu đồng/người/tháng, mức thu nhập ổn định đối với nông dân vùng sâu.
Mô hình không chỉ tạo việc làm mà còn trở thành giải pháp hiệu quả cho hộ nghèo, cận nghèo. Như trường hợp anh Vũ Văn Dương (thôn 29, xã Krông Bông), hộ nghèo từ năm 2020. Nhờ được tham quan mô hình, được cán bộ hướng dẫn từng kỹ thuật, anh mạnh dạn trồng dâu nuôi tằm kết hợp chăm sóc cà phê. Chỉ sau 3 năm, gia đình anh chính thức thoát nghèo, thu nhập hiện đạt hơn 500 triệu đồng/năm.
Mô hình chăn nuôi bò vỗ béo/bò sinh sản là một trong những mô hình được xã Krông Bông (Đắk Lắk) hỗ trợ nhân rộng, đa dạng hóa sinh kế, giúp các hộ nghèo, cận nghèo có thêm lựa chọn phát triển kinh tế bền vững. Ảnh: NG
Tại thôn 29, xã Krông Bông, hiện có hơn 20 hộ trồng dâu nuôi tằm, đời sống người dân ổn định, số hộ nghèo giảm mạnh.
Theo bà Lê Thị Thảo - Thôn trưởng thôn 29, thời gian qua Nhà nước đã hỗ trợ xây mới 6 căn nhà, sửa chữa 1 căn cho hộ khó khăn; nhiều hộ được vay vốn đầu tư sản xuất nên việc phát triển sinh kế ngày càng thuận lợi.
Ngoài mô hình dâu tằm, xã còn hình thành nhiều vùng sản xuất tập trung như trồng bắp bố mẹ, lúa chất lượng cao ST24 – ST25, mang lại lợi nhuận trên 100 triệu đồng/ha.
Trong chăn nuôi, người dân chuyển dần sang sản xuất theo hướng trang trại an toàn sinh học; một số mô hình mới như nuôi cá tầm, tôm càng xanh bước đầu đạt hiệu quả, phù hợp điều kiện tự nhiên.
Song song đó, Chương trình OCOP được đẩy mạnh, xã Krông Bông hiện có 7 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao, góp phần tăng giá trị nông sản, mở rộng thị trường và khẳng định thương hiệu địa phương.
Đẩy mạnh truyền thông giảm nghèo bền vững
Triển khai Tiểu dự án 1 “Giảm nghèo về thông tin” thuộc Dự án 6 Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, xã Krông Bông đặc biệt chú trọng nâng cao nhận thức, yếu tố cốt lõi tạo chuyển biến trong hành động.
Xã đầu tư nâng cấp loa truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng phạm vi phủ sóng, tăng cường đăng tải tin, bài về chính sách giảm nghèo trên trang thông tin điện tử xã. Mục tiêu là giúp người dân tiếp cận thông tin chính xác, liên tục, dễ hiểu.
Cán bộ xã Krông Bông (Đắk Lắk) động viên, chúc mừng một hộ dân đã vươn lên phát triển kinh tế, trở thành hộ khá nhờ chủ động tìm kiếm mô hình sinh kế và được hỗ trợ vốn ưu đãi. Ảnh: NG
Mỗi thôn, tổ dân phố đều có tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ người dân tra cứu, học tập kỹ thuật sản xuất, tiếp cận thông tin trên mạng xã hội, tham gia các lớp trực tuyến. Nhờ đó, nhiều hộ dân quen dần với việc xem video hướng dẫn, tra cứu kỹ thuật mới, kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Bên cạnh truyền thông đại chúng, xã coi trọng truyền thông trực tiếp. Cán bộ Mặt trận, hội đoàn thể, người uy tín kiên trì đến từng hộ, từng nhóm đối tượng giải thích về chuẩn nghèo đa chiều, tiêu chí thoát nghèo, các nguy cơ tái nghèo. Thay vì “nghe cho biết”, bà con dần chuyển sang “hiểu để hành động”.
Song song với đó, xã Krông Bông triển khai hàng loạt hỗ trợ thiết thực: Nhân rộng mô hình sinh kế (bò sinh sản, bò vỗ béo, dâu tằm…), hỗ trợ cải thiện dinh dưỡng, trợ giá Internet, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, vay vốn ưu đãi, hỗ trợ bảo hiểm y tế… Nhờ truyền thông hiệu quả, nhiều hộ đã xóa bỏ tâm lý trông chờ, chủ động tìm đến UBND xã đăng ký mô hình sinh kế, học nghề, vay vốn ưu đãi, tham gia bảo hiểm y tế.
Nhờ liên kết sản xuất, đảm bảo đầu vào và đầu ra ổn định, mô hình dâu tằm tơ đang mang lại thu nhập 15 triệu đồng/người/tháng cho các hộ liên kết sản xuất, tạo sinh kế bền vững cho nông dân vùng sâu xã Krông Bông, Đắk Lắk. Ảnh: NG
Theo điều tra năm 2025, xã còn 10,01% hộ nghèo và cận nghèo (259 hộ nghèo; 285 hộ cận nghèo). Đây là kết quả của sự thay đổi trong nhận thức và hành động, của tinh thần liên kết cùng nhau phát triển kinh tế.
Trong thời gian tới, Krông Bông sẽ tiếp tục đa dạng hóa cách làm truyền thông, tổ chức tuyên truyền lưu động, tăng cường ứng dụng công nghệ số; đồng thời phát huy vai trò của người uy tín, đội ngũ cán bộ cơ sở để lan tỏa thông điệp giảm nghèo sâu rộng hơn.
