Khi các chatbot AI hóa thân thành Chúa Jesus, Đức Phật và các vị thánh
Trí tuệ nhân tạo đã tiến vào thế giới tôn giáo, tạo ra những chatbot “Chúa Jesus ảo”, “Cha xứ AI” với những bài giảng tự động.
Các chatbot tôn giáo và ứng dụng đức tin kỹ thuật số đang mọc lên ngày càng nhiều, cung cấp lời khuyên, an ủi và hướng dẫn tâm linh cho những người đang tìm kiếm đức tin trong thời đại số.
Một trong những ứng dụng nổi bật là Text With Jesus (“Nhắn tin với Chúa Jesus”), hiện có hàng nghìn người dùng trả phí, cho phép người sử dụng đặt câu hỏi cho Chúa Jesus, Đức Mẹ Maria, Thánh Giuse và các tông đồ.
Stéphane Peter, Giám đốc điều hành của Catloaf Software - đơn vị phát triển ứng dụng - nói rằng mục tiêu của họ là giáo dục, không thay thế đức tin: “Đây là một cách mới để tiếp cận các vấn đề tôn giáo theo hướng tương tác”.
Ứng dụng khẳng định rõ ràng rằng nó vận hành bằng AI, nhưng các “phiên bản ảo” của Moses hay Jesus không thừa nhận điều đó khi được hỏi trực tiếp. Peter cho biết ứng dụng sử dụng GPT-5, có khả năng giữ phong cách hội thoại tốt hơn, tuân thủ hướng dẫn chặt chẽ hơn và phủ nhận việc mình là bot thuyết phục hơn. Dù bị chỉ trích là “báng bổ”, Text With Jesus vẫn được đánh giá cao trên App Store (4,6/5) và Google Play (4,5/5).
Ứng dụng Text With Jesus sử dụng AI để mô phỏng các cuộc trò chuyện với những nhân vật trong Kinh thánh như Chúa Jesus. Ảnh: Catloaf Software
Tương tự, Catholic Answers - một tổ chức mục vụ trực tuyến của người Công giáo - từng ra mắt nhân vật hoạt hình AI “Cha Justin” vào năm 2024. Phản ứng dữ dội khiến nhóm phải bỏ chữ “Cha”, chỉ giữ lại tên “Justin”.
“Chúng tôi không muốn thay thế con người”, Christopher Costello, giám đốc công nghệ của tổ chức, nói. “Chúng tôi chỉ muốn hỗ trợ họ”.
Các tôn giáo khác cũng nhanh chóng bước vào cuộc chơi. Ứng dụng Deen Buddy dành cho người Hồi giáo, Vedas AI cho tín đồ Ấn Độ giáo, và AI Buddha cho Phật tử - tất cả đều khẳng định mình chỉ là công cụ tra cứu kinh điển, không phải hiện thân của thần linh.
Một phụ nữ Philippines 28 tuổi tên Nica, tín đồ Anh giáo, cho biết cô dùng ChatGPT gần như mỗi ngày để học Kinh Thánh, dù mục sư của cô phản đối. “Tôi coi nó như một lớp học thêm”, cô nói. “Đôi khi tôi có thắc mắc bất chợt về Kinh Thánh và muốn được giải đáp ngay”.
Dù nhiều người tin lặng lẽ sử dụng AI cho mục đích tâm linh, không ít tín đồ cảm thấy khó chấp nhận. Emanuela, một phụ nữ rời Nhà thờ St. Patrick ở New York, nói: “Nếu muốn tin vào Chúa, bạn nên nói chuyện với người thật, không phải chatbot”.
Rabbi Gilah Langner, một giáo sĩ Do Thái, cũng cảnh báo: “AI có thể giúp trả lời các câu hỏi, nhưng nó không thể thay thế sự kết nối cảm xúc giữa con người với truyền thống tôn giáo”. Bà cho rằng niềm tin là một dòng chảy sống động, và các công cụ máy móc có thể khiến người dùng trở nên cô lập.
Dù vậy, nhiều lãnh đạo tôn giáo vẫn nhìn thấy tiềm năng. Peter nói ông từng thảo luận với các giáo sĩ, và nhiều người đồng ý rằng AI có thể là công cụ hữu ích trong giáo dục tôn giáo. Năm 2024, Giáo hoàng Francis thậm chí bổ nhiệm Demis Hassabis, đồng sáng lập Google DeepMind, vào Học viện Khoa học Vatican.
