Xung lực mới cho hợp tác thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ

Hoạt động đối ngoại đa phương đầu tiên

Sáng sớm ngày 21/9, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội lên đường tham dự Hội nghị thượng đỉnh tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) Khóa 79, làm việc tại Hoa Kỳ và sau đó là thăm cấp Nhà nước tới Cuba theo lời mời của Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Diaz Canel Bermudez và Phu nhân.

Đây là chuyến công tác tham dự hoạt động đối ngoại đa phương và làm việc tại Hoa Kỳ đầu tiên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước trên cương vị mới. Đây cũng là lần đầu tiên một Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam tham dự trực tiếp các phiên họp cấp cao tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.

Sáng 21/9, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội lên đường tham dự Hội nghị thượng đỉnh tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) Khóa 79, làm việc tại Hoa Kỳ và sau đó là thăm cấp Nhà nước tới Cuba. Ảnh: TTXVN

Nhận định về ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của chuyến công tác, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, chuyến công tác tham dự Phiên họp cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 79 và làm việc tại Hoa Kỳ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm là dịp quan trọng để Việt Nam khẳng định đường lối đối ngoại đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Chuyến công tác làm việc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hoa Kỳ diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm một năm hai nước thiết lập quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện và đang tích cực chuẩn bị cho các hoạt động kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ vào năm 2025. Đây cũng là dịp quan trọng để hai bên cùng nhìn lại những thành tựu mà khuôn khổ quan hệ mới mang lại, đồng thời thảo luận về những định hướng và biện pháp lớn để tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực, ổn định, thực chất của quan hệ trong nhiều năm tới.

Thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ tăng trưởng ấn tượng

Nhiều năm qua, Hoa Kỳ luôn là một trong những đối tác có đầu tư lớn nhất tại Việt Nam với gần 1.150 dự án đang hoạt động, tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 10,3 tỷ USD, xếp thứ 11/141 nền kinh tế có đầu tư tại Việt Nam. Đặc biệt, Bộ Công Thương luôn coi hợp tác giữa các bộ, ngành, chính quyền các Bang là trọng tâm quan trọng thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, góp phần thực hiện mục tiêu, cam kết của Lãnh đạo cấp cao hai nước.

Hơn nữa, việc gia tăng sự hợp tác, gắn kết ở cấp độ Bang như với Oregon, Tây Virginia, Maryland, Virginia, California… đã giúp xác lập các khung khổ hợp tác toàn diện, thuận lợi hóa hoạt động trao đổi thương mại và đầu tư trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, thương mại, công nghiệp và năng lượng. Cùng đó, tăng cường chia sẻ thông tin về cơ hội kinh doanh tiềm năng, hỗ trợ dự án cũng như hoạt động của doanh nghiệp hai nước.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, 8 tháng năm 2024, thương mại hai chiều Việt Nam - Hoa Kỳ đã đạt 87,7 tỷ USD, tăng trưởng mạnh cả ở chiều xuất khẩu và nhập khẩu hàng hoá.

Đặc biệt, 8 tháng qua, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 77,9 tỷ USD; kim ngạch nhập khẩu hàng hoá từ thị trường này đạt 9,8 tỷ USD, tăng 6,9%. Xuất siêu sang Hoa Kỳ ước đạt 68,1 tỷ USD, tăng 28,6% so với cùng kỳ năm trước.

Các mặt hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ là mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, dệt may, da giày, nông sản... Ngược lại, Việt Nam cũng nhập khẩu một lượng lớn thiết bị công nghệ, nguyên liệu sản xuất và sản phẩm nông nghiệp từ Hoa Kỳ, góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và nâng cao năng lực sản xuất trong nước.

Kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục là xung lực quan trọng cho quan hệ hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ. Ảnh minh họa

Theo Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, có nhiều lý do để thương mại hai nước tăng trưởng liên tục trong thời gian qua, ngay cả trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động. Trước hết là quan hệ giữa hai nước ngày càng phát triển. Năm 2013, hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện, đến năm 2023, hai nước chính thức nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Bên cạnh đó, hàng hóa của Việt Nam ngày càng được ưa chuộng tại thị trường Hoa Kỳ do chất lượng liên tục được cải thiện, cập nhật xu hướng cũng như có giá cả cạnh tranh. Mặt khác, sự thay đổi trong chuỗi cung ứng cũng như làn sóng dịch chuyển đầu tư đã góp phần tăng cường năng lực sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam. Điều này đồng thời tạo cơ hội và dư địa cho hàng hóa của Việt Nam gia tăng xuất khẩu ra thế giới nói chung và thị trường Hoa Kỳ nói riêng.

Đáng chú ý, trong buổi làm việc giữa Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân với đoàn Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) do Thứ trưởng trưởng Alexis Taylor, phụ trách Thương mại và Đối ngoại làm trưởng đoàn diễn ra ngày 12/9, vấn đề mở cửa thị trường cho các sản phẩm nông sản đã được lãnh đạo hai bên đặc biệt quan tâm.

Thời gian qua, công tác mở cửa thị trường cho các sản phẩm nông sản của cả 2 quốc gia đều là một trong những mối ưu tiên hàng đầu và đã đạt nhiều tiến bộ. Minh chứng là Hoa Kỳ đã cho phép nhập khẩu dừa tươi từ Việt Nam và đang trong giai đoạn cuối cùng để cấp phép nhập khẩu cho trái chanh leo. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng mở cửa cho bưởi chùm (tháng 2/2023), đào, và xuân đào từ Mỹ vào tháng 7/2024. Ngoài ra, các cơ quan của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và USDA đang hoàn tất thủ tục cho các sản phẩm khác như cam, quýt, mận, và chanh không hạt.

Động thái này cho thấy nỗ lực của cả hai bên trong việc đa dạng hóa danh mục sản phẩm nông sản được phép trao đổi, hứa hẹn mang lại lợi ích to lớn cho ngành nông nghiệp và người tiêu dùng của cả hai quốc gia.

Phía Hoa Kỳ, Thứ trưởng Alexis Taylor cũng thống nhất quan điểm hai bên tiếp tục đẩy mạnh các quy trình liên quan để tiếp tục mở của thị trường cho nhiều loại trái cây. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ cũng mong muốn tạo điều kiện thuận lợi cho một số sản phẩm thực vật và hàng thức ăn chăn nuôi nhập khẩu từ nước này vào Việt Nam.

Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược toàn diện trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Joe Biden, tháng 9/2023. Ảnh: VGP

Từ thị trường sở tại, Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Nguyễn Quốc Dũng nhận định, những kết quả này cho thấy việc nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ là quyết định hoàn toàn đúng đắn, vừa ghi nhận các tiến bộ vượt bậc trong quan hệ kinh tế giữa hai nước trong thời gian qua, vừa là xung lực tiếp tục củng cố lòng tin và sự phấn khởi trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ.

"Kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục là xung lực quan trọng cho quan hệ hai nước. Kim ngạch thương mại song phương 8 tháng đầu năm 2024 đạt gần 88 tỷ USD, tăng 22%. Nhiều doanh nghiệp lớn của hai nước tích cực mở rộng đầu tư vào thị trường của nhau, tạo thế đan xen lợi ích bền chặt" - Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Nguyễn Quốc Dũng nhận định.

Tận dụng lợi thế, thúc đẩy xuất khẩu

Những năm gần đây, Việt Nam đã và đang chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một trung tâm sản xuất lớn toàn cầu. Doanh nghiệp Việt Nam đã sản xuất ra nhiều mặt hàng phong phú về chủng loại, cạnh tranh về giá cả và chất lượng ngày càng được cải thiện.

Tuy nhiên, xuất khẩu hàng hoá sang thị trường Hoa Kỳ đang phải đối diện với những rào cản từ phòng vệ thương mại. Để hạn chế rủi ro bị điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ, doanh nghiệp Việt Nam cần phải tăng cường tìm hiểu pháp luật về các quy định về phòng vệ thương mại, tạo được các giá trị gia tăng trên sản phẩm xuất khẩu, doanh nghiệp cần lưu trữ số liệu xuất khẩu để hợp tác với cơ quan điều tra khi xảy ra vụ việc.

Để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Hoa Kỳ, theo các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp cần phối hợp thực hiện một loạt các biện pháp đồng bộ và hiệu quả. Trước tiên, cơ quan quản lý nhà nước cần xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ xuất khẩu rõ ràng và thiết thực, tạo ra các cơ chế ưu đãi về thuế, cung cấp thông tin và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, cũng như đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến xuất khẩu.

Không chỉ vậy, việc nâng cao năng lực và chất lượng hạ tầng logistics cũng là một yếu tố then chốt, giúp giảm chi phí và thời gian vận chuyển hàng hóa, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường Hoa Kỳ.

Hơn nữa, doanh nghiệp khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ cần xác định rõ chiến lược sản phẩm, đối tác, kênh phân phối; tìm hiểu kỹ quy định, rào cản xuất khẩu, khả năng liên quan tới vụ việc phòng vệ thương mại. Mặt khác, đảm bảo nguyên vật liệu đầu vào có nguồn gốc rõ ràng, không ảnh hưởng tới môi trường hay sử dụng lao động cưỡng bức; đồng thời từng bước nghiên cứu nâng cấp cơ sở sản xuất, nhà máy theo tiêu chuẩn sản xuất xanh.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tích cực tham gia xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm, kết nối với cơ quan liên quan, tạo uy tín và gây dựng niềm tin với khách hàng Hoa Kỳ, qua đó thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương giữa hai quốc gia.