Hành trình của bạc: Từ trang sức truyền thống đến tài sản đầu tư 

Bạc là kim loại quý vô cùng quen thuộc đối với mỗi người dân Việt Nam. Từ ngày thơ bé với những chiếc vòng bạc, kiềng bạc và đến khi lớn hơn là những đồ trang sức, mỹ nghệ tinh xảo hơn, bạc đã âm thầm trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta. Ngày nay, trong bối cảnh kinh tế hiện đại với nhiều biến động phức tạp và nhu cầu đa dạng hóa các kênh đầu tư, bạc đang được "tái khám phá" và thu hút sự chú ý như một tài sản đầu tư tiềm năng, bên cạnh “người anh em” quen thuộc là vàng.

Kim loại quý thân thuộc trong đời sống văn hóa Việt Nam

Trải qua nhiều thế hệ người Việt, hình ảnh những chiếc vòng bạc, kiềng bạc trên cổ tay, cổ chân của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đã trở nên vô cùng quen thuộc. Tập tục này không chỉ là một nét đẹp truyền thống mà còn gắn liền với những ước nguyện bảo vệ sức khỏe và may mắn trẻ nhỏ. Người xưa tin rằng bạc có khả năng bảo vệ cơ thể non nớt của trẻ khỏi những tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài. 

Điều này đến từ kinh nghiệm dân gian và những quan sát thực tế khi bạc có thể thay đổi màu sắc, thường là xỉn đen khi tiếp xúc với không khí chứa các chất không tốt cho trẻ hoặc khi trẻ đổ mồ hôi. Hiện tượng này được dân gian diễn giải là bạc đang "hút" khí độc hoặc báo hiệu tình trạng sức khỏe không tốt của người đeo. Từ góc độ khoa học, điều này được giải thích là do kim loại bạc phản ứng mạnh mẽ với lưu huỳnh, đặc biệt là khí H2S.

Theo một nghiên cứu của Trung tâm Thông tin công nghệ sinh học quốc gia (Mỹ), trong tự nhiên khí H2S có tác động rất mạnh và nhanh đến cơ thể gần giống chất độc xyanua. Do đó, khi các sản phẩm bạc có chuyển màu xỉn đen do tác dụng với khí này, đây có thể trở thành tín hiệu báo hiệu sớm về việc cơ thể của trẻ đang tiếp xúc với nguồn khí độc.

Không chỉ là nguyên liệu làm trang sức, bạc còn gắn liền với bản sắc văn hóa, tín ngưỡng và địa vị xã hội. Kim loại trắng này giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa của nhiều dân tộc thiểu số tại Việt Nam, đặc biệt là các cộng đồng tại khu vực miền núi phía bắc. 

Với người dân tộc H'Mông, trang sức bạc là một phần không thể thiếu trong trang phục truyền thống, đặc biệt là của phụ nữ. Người H'Mông tin rằng, bạc có thể mang lại may mắn. Một loại trang sức đặc trưng là "vòng vía", thường được làm từ ba loại kim loại gồm bạc, đồng và sắt xoắn lại, có thể gắn thêm chìa khóa hoặc ổ khóa, với ý nghĩa là bảo bối bảo vệ sức khỏe.

Với người dân tộc Thái, tương tự như nhiều dân tộc thiểu số khác ở vùng Tây Bắc, người Thái rất ưa chuộng bạc. Trang sức bạc không chỉ góp phần tôn vinh vẻ đẹp của phụ nữ Thái mà còn thể hiện sự ước vọng và mong muốn được che chở.

Đặc biệt, đối với các cô gái Thái đen, đôi vòng bạc là một tín vật vô cùng quan trọng trong cuộc đời. Khi đi lấy chồng, của hồi môn cha mẹ trao cho con gái thường có đôi vòng bạc, mang ý nghĩa đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục và người con gái sẽ luôn mang theo bên mình. Vòng tay bạc còn là phương tiện biểu hiện tình yêu đôi lứa và là sính lễ không thể thiếu trong đám cưới.

Đầu tư bạc, nên chọn sản phẩm như thế nào? 

Mặc dù bạc là một kim loại quý có giá trị, nhưng khi người tiêu dùng đem các sản phẩm bạc đi bán lại thường bị mất giá đáng kể so với giá mua ban đầu. Nguyên nhân của việc này chủ yếu đến từ chính sản phẩm mà người dân đã mua. Các sản phẩm bạc truyền thống đều là sản phẩm bạc trang sức, mỹ nghệ, do đó chi phí gia công, chế tác đóng góp nhiều vào giá thành của sản phẩm. Nên khi thu mua lại, các cửa hàng bạc sẽ khấu trừ chi phí chế tác này của sản phẩm.

Bên cạnh đó, trang sức bạc trên thị trường hiện nay được làm từ bạc 925 (còn gọi là bạc Sterling), chứa 92.5% bạc nguyên chất và 7.5% các kim loại khác (thường là đồng) để tăng độ cứng và độ bền cho sản phẩm. Hàm lượng bạc thấp hơn trong trang sức 925 cũng là một yếu tố khiến giá trị thu mua lại của nó thấp hơn so với bạc đầu tư có cùng trọng lượng.  

Để đầu tư bạc giống như vàng, người tiêu dùng nên lựa chọn các sản phẩm bạc có hàm lượng bạc nguyên chất cao (99.9% hoặc 99.99%). Thông thường, các sản phẩm bạc tích lũy, đầu tư thường được sản xuất dưới dạng thỏi, miếng hoặc xu giống như vàng miếng SJC. Điều này đảm bảo được chất lượng của sản phẩm, dễ bảo quản và hơn hết giá bạc nguyên chất có mức chênh lệch mua vào - bán ra thấp và khi giá bạc biến động sẽ đem lại cơ hội có lợi nhuận cho người mua bạc. 

Điều gì khiến cho bạc trở thành một kênh đầu tư tiềm năng?

Bạc, giống như vàng là một kim loại quý được công nhận và sử dụng làm tiền tệ để trao đổi hàng hóa trong xuyên suốt chiều dài lịch sử của loài người. Do đó, bạc không chỉ được chấp nhận trên toàn cầu mà bạc còn giữ nguyên được giá trị khi được quy đổi qua các loại tiền tệ khác nhau. Từ đầu năm 2025 đến nay, giá vàng đã tăng hơn 14%, trong khi giá bạc cũng đã tăng hơn 9% cho thấy hiệu suất không kém cạnh so với vàng. Tính từ năm 2020 đến nay, giá bạc đã tăng hơn 130%, đem lại mức lợi nhuận cao đi cùng với sự an tâm cho nhà đầu tư nhờ vào việc có thể lưu trữ lâu dài của một kim loại quý.

Bên cạnh đó, bạc có vai trò vô cùng quan trọng và không thể thay thế trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại. Với đặc tính dẫn điện và dẫn nhiệt tốt nhất trong nhóm kim loại, bạc là vật liệu thiết yếu trong sản xuất thiết bị điện tử (điện thoại di động, máy tính), pin mặt trời, pin xe điện và các sản phẩm trong lĩnh vực quang điện. Không những vậy, bạc có khả năng kháng khuẩn vô cùng hiệu quả, do đó kim loại trắng này được ứng dụng triệt để trong lĩnh vực công nghệ y tế và nhiều ứng dụng công nghệ cao khác.

Tính đến hết năm 2024, theo dữ liệu được Metals Focus công bố, hơn 50% sản lượng bạc được ứng dụng trong công nghiệp. Với tính ứng dụng đa dạng, xu hướng tăng trưởng không thể đảo ngược, nguồn cung bạc đã có năm thứ 4 thâm hụt. Theo báo cáo mới nhất được Viện Bạc (Silver Institute) công bố, năm 2024, nguồn cung bạc toàn cầu đã thâm hụt hơn 4,600 tấn bạc, nâng tổng lũy kế thâm hụt trong giai đoạn 2021-2024 lên hơn 22 nghìn tấn bạc. 

Một trong những lợi thế lớn nhất khi đầu tư bạc so với vàng là giá thành thấp hơn đáng kể. Điều này giúp các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường kim loại quý, có thể dễ dàng tiếp cận và tích lũy bạc.

Tại Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý, giá bạc thỏi 999 đang được giao dịch quanh mức 1.386.000 đồng/lượng/mua vào, 1.429.000 đồng/lượng/bán ra. Với mức chi phí thấp, nhà đầu tư có thể sở hữu kim loại quý an toàn, phù hợp với nhu cầu tích lũy đều đặn cho mục tiêu dài hạn.