Các Bộ trưởng ASEAN thống nhất khởi động đàm phán Hiệp định kinh tế kỹ thuật số khu vực vào năm 2025
Trong bối cảnh ASEAN tiếp tục đối mặt với đại dịch Covid-19 và sự phục hồi không chắc chắn, tại Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 53 được tổ chức ngày 8-9/9 vừa qua, các bộ trưởng kinh tế đã cam kết thực hiện một nghiên cứu về hiệp định kinh tế kỹ thuật số toàn khu vực vào năm 2023. Các Bộ trưởng cũng đồng ý bắt đầu đàm phán Hiệp định khung về kinh tế kỹ thuật số ASEAN vào năm 2025.
Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore - Gan Kim Yong - cho biết: việc tập trung vào chuyển đổi kỹ thuật số để cho phép lưu chuyển thông suốt hàng hóa, dịch vụ và dữ liệu sẽ giúp đảm bảo khu vực ASEAN tiếp tục thu hút thương mại và đầu tư toàn cầu, đồng thời định vị tốt hơn cho sự tăng trưởng trong tương lai.
ASEAN vẫn hoàn toàn cam kết đối với thương mại tự do và mở và hội nhập kinh tế khu vực ngày càng sâu rộng, đặc biệt là trong bối cảnh đầy thách thức mà Covid-19 đặt ra. Khi khu vực phục hồi đại dịch, điều quan trọng là phải tận dụng các cơ hội tăng trưởng mới trong các lĩnh vực như số hóa và bền vững để coi ASEAN như một đề xuất đầu tư và thương mại hấp dẫn cho các đối tác toàn cầu. Các hội nghị tham vấn giữa các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN với các đối tác đối thoại sẽ tiếp tục được tổ chức trực tuyến từ ngày 13-15/9 dưới sự chủ trì của Brunei, Chủ tịch ASEAN năm nay. Các Bộ trưởng ASEAN đã thông qua Lộ trình Bandar Seri Begawan, trong đó đề ra một chương trình nghị sự để biến cuộc khủng hoảng đại dịch đang diễn ra thành cơ hội cho Đông Nam Á thông qua chuyển đổi kỹ thuật số và hội nhập nhiều hơn của nền kinh tế kỹ thuật số đến năm 2025.
Lộ trình đã nêu bật các sáng kiến kỹ thuật số dự kiến sẽ thúc đẩy khả năng cạnh tranh của khu vực về trước mắt và lâu dài. Các sáng kiến này nhằm xây dựng nền tảng cho một nền kinh tế kỹ thuật số ASEAN mà các bộ trưởng ASEAN mô tả là một nền kinh tế "nơi mà dòng chảy hàng hóa, dịch vụ và dữ liệu liền mạch và an toàn được củng cố bằng cách tạo điều kiện cho các quy tắc, quy định, cơ sở hạ tầng và tài năng". Hiệp định khung về nền kinh tế kỹ thuật số và khung thời gian là một phần của lộ trình này. Một hiệp định kinh tế kỹ thuật số thiết lập các quy tắc thương mại và tạo điều kiện cho khả năng tương tác giữa các hệ thống kỹ thuật số của hai hoặc nhiều nền kinh tế. Nó cũng hỗ trợ các luồng dữ liệu xuyên biên giới, bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền của người tiêu dùng, đồng thời khuyến khích đổi mới và hợp tác trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo.
Cho đến nay, trong ASEAN, Singapore đã đàm phán hai hiệp định như vậy: Hiệp định Đối tác Kinh tế Kỹ thuật số với Chile và New Zealand, và Hiệp định Kinh tế Kỹ thuật số Singapore-Australia, cả hai đều đã được ký kết vào năm ngoái. Nước này cũng đã bắt đầu các cuộc đàm phán về các thỏa thuận kinh tế kỹ thuật số với Hàn Quốc và Anh. Tại cuộc họp, các bộ trưởng kinh tế ASEAN thừa nhận rằng thương mại điện tử và các dịch vụ kỹ thuật số hiện đang cung cấp các kênh thay thế để mọi người tiếp tục các hoạt động như làm việc và học tập. Do đó, Kế hoạch làm việc về Hiệp định ASEAN về Thương mại Điện tử, trong đó xác định các lĩnh vực ưu tiên để đảm bảo sự phát triển liên tục của thương mại điện tử trong khu vực, đã được thông qua. Các bộ trưởng cũng lưu ý việc thực hiện Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN - đã được các nhà lãnh đạo thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN vào tháng 11 năm ngoái - đóng vai trò như một kế hoạch thoát khỏi đại dịch thông qua 5 chiến lược rộng rãi về y tế, an ninh con người, hội nhập kinh tế, chuyển đổi kỹ thuật số và sự bền vững.
Các động thái này diễn ra vào thời điểm sự phục hồi kinh tế trên toàn khu vực vẫn còn "mong manh" trong bối cảnh các ca nhiễm Covid-19 gia tăng khi các biến thể mới xuất hiện và làm gián đoạn nỗ lực mở lại biên giới. Tuy nhiên, các bộ trưởng ASEAN cũng nói rằng nền kinh tế khu vực đang khởi sắc, với tổng sản phẩm quốc nội ở Đông Nam Á dự kiến đạt 4% trong năm nay và 5,2% vào năm tới. Vào năm 2020, nền kinh tế ASEAN suy giảm 3,3% chủ yếu do tính di chuyển và hạn chế đi lại xuyên biên giới. Khi khu vực cố gắng duy trì sự phục hồi đó, tiêm chủng vẫn là ưu tiên hàng đầu và việc tiếp tục kích thích tài chính và tiền tệ là cần thiết để củng cố nền kinh tế. Các Bộ trưởng ASEAN cũng nhấn mạnh hỗ trợ cho các nhóm dễ bị tổn thương, bao gồm lao động phi chính thức, phụ nữ và thanh niên, là rất quan trọng để giảm thiểu khoảng cách phát triển trong thời kỳ đại dịch.
Việt Dũng